Bizi izləyin

Layihə

109 illik futbol ənənəsi olan Tovuzun 31 yaşlı qüruru!

blank
blank

Sevgililər Günü Azərbaycanda hər nə qədər populyar olmasa da, 14 fevralı qeyd etmək üçün səbəb var. Futbol sevgimizin bir nişanəsi olan “Turan”ın ad günüdür.

1992-ci ilin bu günü Azərbaycanda ilk peşəkar futbol klubu yarandı. Ədliyyə Nazirliyində qeydiyyat tarixi kimi fevralın 13-ü göstərilsə də, klub nümayəndələri məhz ayın 14-ü qeyd edir.

Ölkə futbolu SSRİ şinelindən çıxan “Neftçi”nin adına bağlı olsa da, müstəqil futbolun dadını məhz Tovuz klubu ilə çıxarmağa başladıq. Bəlkə də avrokuboklarda çıxış etmək imkanının ilk dəfə “Turan”a qismət olması mükafat idi. Üstəlik, rəqibin “Fənərbaxça” olması rəmzi məna daşıyırdı. Türkiyə klubunu biz yox, püşk seçmişdi. Lakin “Turan” adının böyük anlamda təsdiqi, brendə çevrilməsi üçün qardaş ölkə komandasıyla görüş ilə debüt yaddaqalan oldu.

blank

Ötən həftə “Turan Tovuz”la sponsorluq müqaviləsi bağlayan “Huner Group” rəhbərliyi klubun tarixi ilə maraqlansaydı, 14 fevralın ad günü olduğunu bilsəydi, bəlkə də təqdimatı bugünə saxlayardı. Tədbirdə Turan yolçuluğundan bəhs edənlərin sözünə qüvvət, devizinə dəstək olardı. Bəlkə də Qərb derbisi günü təqdimat etməklə ad gününü yaddan çıxardılar, təntənə üçün başqa məqamı seçdilər.

Hər nə olursa olsun, 31 illik tarixdən danışırıq. 1 qızıl, 1 gümüş, 2 bürünc medalın sahibi olan, ən çətin zamanlarda belə yaşamağa güc tapan, aşağı liqalarda da olsa, fəaliyyətini davam etdirən “Turan” bu mövsüm Premyer Liqaya qayıtmaqla futbolumuza rəng qatdı. Ötənhəftəki sponsorluq müqaviləsinin klubun yenidən çiçəklənməsinə, Tovuzun futbol məbədi adını özünə qaytarmasında rol oynayacağına ümid edirik.

blank

Tovuz futbol ənənələrinə görə hətta paytaxta əlcək atan regiondu. Təsadüfi deyil, rayonda ilk komanda hələ ötən əsrin əvvəlində – 109 il öncə yaranıb.

Qəribə olsa da, rayonun futbol tarixi almanların adı ilə bağlıdır. 1912-ci ildə bir qrup alman Tovuza köç edib burada məskən salır, təsərüffat işləri ilə məşğul olurlar. Tovuza futbolu da onlar gətirir. 1914-cü ildə rayonda “Trabonfeld” adlı ilk futbol komandası yaradılır – bu, avropalıların rayonda saldığı şəhərciyin adı idi, komandaya verilmişdi.

Sonradan rayonda ilk stadionu tikən almanlar şəhərdə futbol sevgisinin toxumlarını səpdilər. 1916-cı ildə artıq daha yaxşı təşkilatlanan “Rothe Fahne” (Qırmızı Bayraq) klubu yaradıldı.

Sonrakı illərdə Tovuzda komandaların sayı artdı, qonşu respublikaların komandaları ilə oyunlar sıralandı. Qara Əliyev adlı tovuzlu gəncin fəallığı ilə top oyunu daha da məşhurlaşdı. Sonradan Respublikanın Əməkdar İdman Xadimi adına layiq görülən bu şəxs Tovuz futbolunun banisi kimi qəbul edilir. 1930-cu ildə Əliyev yeni yaranan komandaları birləşdirib Tovuz şəhər yığmasını təşkil edincə “Rothe Fahne” fəaliyyətini dayandırdı.

blank

HAŞİYƏ: “Rothe Fahne” bir də 2004-cü ildə bərpa edildi. Lakin “Turan”ın farm-klubu kimi düşünülən, yerli gənclərdən qurulan və aşağı liqada mübarizə aparan komanda uzun müddət yaşamadı.

İki Dünya Müharibəsi Tovuz futboluna da zərbə vurdu. Rayonda müharibədən sonra ilk komanda 1946-cı ildə yaradıldı. Həmin vaxt artıq almanlar yox idi, 1941-45 müharibəsinin nəticəsi kimi onlar Sibirə sürgün edilmişdi.

6 il yaşayan “Spartak”ı 1952-ci ildə “Kolxozçu” Könüllü idman Cəmiyyətinin eyniadlı kollektivi əvəz etdi. Daha 4 il keçdi, “Məhsul” cəmiyyəti ilə “Kolxozçu” cəmiyyəti birləşdi və komandaya birincilərin adı verildi. “Məhsul” 1990-cı ilə kimi yaşadı, 57-də paytaxt təmsilçilərinin hegemonluğuna son qoyub “Büllur” kuboku adlanan Azərbaycan kubokunu Tovuza gətirdi.

“Məhsul” sonrakı fəaliyyəti dövründə yalnız Azərbaycanın daxili çempionatında mübarizə aparırdı.  Qarşıya qoyulan əsas məqsəd isə ölkənin aparıcı klubları üçün futbolçu yetişdirmək idi. Və bunu məharətlə bacardılar.

1990-cı ildə komandanın adını dəyişib “Oğuz” qoydular. Tovuz sözünün mənası 7 oğuz anlamına gəlir. Buna görə də o dövrün tovuzlu ziyalıları belə təşəbbüslə çıxış etdi. Lakin bu komandanın ömrü cəmi 1 il sürdü.

Və bu gün 31-ci ildönümünü qeyd etdiyimiz hadisə baş verdi. Tovuz futbolunun ənənələrini davam etdirmək üçün “Turan” yaradıldı.

blank

1991-ci ildə rayonda təşkil olunan futbol turnirindən sonra ən yaxşılar bir komandaya yığıldı. Turnirin təşkilatçısı olan Tovuz Şəhər Stadionunun direktoru Məzahir Tağıyev komandanın qonşu rayonlara səfərlərini, yoldaşlıq görüşlərini reallaşdırdı. Komandanın yaşaması üçün lazım olan maliyyə dəstəyini isə keçmiş voleybolçu olan tovuzlu iş adamı Vidadi Əhmədov təmin etdi.

Klubun adını rayonun polis şöbəsinin rəisi Novruz Həsənov seçdi. Əhmədov onun təkidi ilə futbol klubuna yardım etməyə razı olmuşdu. Vətənpərvərliyi ilə tanınan bu şəxs klubun rənglərini də türkçülüyün simvolu kimi göy-ağ olaraq müəyyənləşdirdi.

Beləliklə, Vidadi Əhmədovun maliyyə yardımı ilə “İbrahim” kiçik müəssisəsinin 5 nömrəli əmrinə əsasən, Azərbaycanın ilk peşəkar futbol klubu olan “Turan” yaradıldı.  Klubun Əsasnaməsinin hazırlanması klubun direktor olan Məzahir Tağıyevə tapşırıldı.

“Turan”ın ilk baş məşqçisi Zahid Hüseynov səhhətindəki problemlərə görə uzun müddət çalışmadı. Onun yerinə gətirilən Ruslan Abdullayev qısa zamanda iddialı kollektiv formalaşdırdı. Ardıcıl iki bürünc medal qazanan mütəxəssis, 1993-94-cü il mövsümünün startındakı əla başlanğıcdan sonra qəfil istefa verdi, 1994-cü ilin fevralında isə komandaya Kazbek Tuayev baş məşqçi təyin olundu. Çempionat qızıl medalla bitdi və tovuzlular Azərbaycanı ilk dəfə UEFA kubokunda təmsil etmək hüququ qazandı. O zaman avrokuboklara cəmi bir vəsiqəmiz olduğundan, bunu “Turan” əldə etdi.

“Fənərbaxça” ilə duellər 0:5 və 0:2 hesablı məğlubiyyətlərlə bitdi. Komanda ev oyununu Sumqayıtda keçirsə də, Tovuz ölkə futbolu tarixinə növbəti möhürünü debütlə vurdu. Bu, “Turan”ın ölkə futboluna gətirdiyi yeganə siftə deyildi. İlk peşəkar klub, əvəzedici heyəti olan ilk komanda, Naci Şensoyun simasında ilk əcnəbi məşqçi – bunlar hamısı Tovuzda reallaşıb. “Turan” 1993-97-ci illər aralığında evdə 157 məğlubiyyətsiz oyun keçirməklə ölkə rekordu da müəyyənləşdirib. Onlarla tovuzlu futbolçu SSRİ dönəmində “Neftçi”nin heyətinə cəlb olunub, müstəqillik dövründə milli komandaya dəvət alıb və ölkənin digər klublarına səpələnib.

blank

Nə yaxşı ki, ötən illərdə dediyimiz “sağlığ”ı indi təkrarlamırıq. Maliyyə problemləri üzündən “Turan-T”-yə, “Turan Tovuz”a çevrilən komanda üçün hər ad günündə “gül gəlsin, güclülər arasına qayıtsın” arzusunu dilə gətirirdik. İndi isə Qərb klubu eltadadır, arzular da böyüyüb. İndi komandanın yenidən medalçılar sırasına qayıtmasını, Avropa səhnəsinə dönüşünü arzulayırıq. Və ilə ilk mövsümündəcə “Turan” buna yaxındır. Ölkə kubokunun yarımfinalına vəsiqə qazanan komandanın işləri yolunda getsə, elə bu yay Avropa Türk röyası ilə əyani tanış olacaq.

Ad günün mübarək, “Turan” – 109 illik futbol ənənəsi olan Tovuzun 31 yaşlı qüruru!

FƏRİD

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanıb.

Sahə: Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafında idmanın rolu

blank
Reklam

Reklam


Ölkə futbolu2023-03-29 21:03

“Motivasiyam daha da artdı”

blank
Digər idman növləri2023-03-29 20:47

“Azərreyl”lə “Murov”dan ilk oyunda qələbə

blank
Dünya futbolu2023-03-29 20:00

Türkiyə millisinin daha bir üzvü “İnter”də?

blank
Dünya futbolu2023-03-29 19:45

“Nyukasl” “Liverpul”un müdafiəçisini istəyir

blank
Ölkə futbolu2023-03-29 19:31

“Turan Tovuz”un tablo problemi həllini tapdı – FOTO

blank
Dünya futbolu2023-03-29 19:17

“Eşşək” Haverts: “Onlar kimi sakitəm”

blank
Digər idman növləri2023-03-29 18:59

Azərbaycan çempionatında ikinci günün qalibləri açıqlandı

blank
Digər idman növləri2023-03-29 18:48

Azərbaycan cüdoçuları DÇ-yə Almaniyada hazırlaşırlar

blank
Dünya futbolu2023-03-29 18:35

Hunq Min Son: “Kontenin gedişinə görə günahkaram”

blank
Ölkə futbolu2023-03-29 18:25

AFFA İTV-nin dəvətini qəbul etmədi

blank
Digər idman növləri2023-03-29 18:16

Azərbaycan basketbolunda ilk

blank
Dünya futbolu2023-03-29 18:00

Fülkkruqdan əsrin rekordu

blank
Milli komanda2023-03-29 17:43

De Byazi ilə bağlı yekun qərar yoxdur – AFFA-da müzakirələr davam edir

blank
Dünya futbolu2023-03-29 17:32

Osimhen gedir, Xviça yeni müqavilə bağlayır

blank
Dünya futbolu2023-03-29 17:21

Naqelsmann Maneyə görə qovulub?

blank
I Divizion2023-03-29 17:13

“Sumqayıt” evdə, “Şamaxı” səfərdə qələbə qazandı

blank
Dünya futbolu2023-03-29 17:07

Kovaçiç Modriçə görə xoşbəxtdir

blank
Dünya futbolu2023-03-29 16:51

“Bayern”in futbolçusu millidən zədəli qayıtdı

blank
Ölkə futbolu2023-03-29 16:39

Əcnəbilər üçün xərclənən milyonlara neçə akademiya tikmək olardı?

blank
Dünya futbolu2023-03-29 16:25

“Tottenhem” De Zerbi üçün yayı gözləyir

blank
Digər idman növləri2023-03-29 16:17

Formula 1: Daha bir məşhur musiqiçi Bakıya gəlir

blank
Dünya futbolu2023-03-29 16:06

Millimizin rəqibi 69 il sonra ilkə imza atdı

blank
Dünya futbolu2023-03-29 15:55

Bunu bacaran ilk futbolçu oldu – 17 ildən sonra

blank
Ölkə futbolu2023-03-29 15:44

“Günahkar bir nəfər deyil”

blank
Dünya futbolu2023-03-29 15:32

“Milan” Menyanla yeni müqavilə bağlayacaq

blank
Ölkə futbolu2023-03-29 15:11

“Turan Tovuz”da yeni müqavilə

blank
Ölkə futbolu2023-03-29 14:49

Gözəlin cavabı: “Bütün dünyaya göstərdik”

blank
Milli komanda2023-03-29 14:20

Millimizin oyunlarını idarə edəcək hakimlər açıqlandı

blank
Digər idman növləri2023-03-29 13:58

ABF prezidenti Fransada

blank
Dünya futbolu2023-03-29 13:51

20 yaşlı məşqçi 20-ci yerdə vida etdi

blank
Milli komanda2023-03-28 09:46

Andersson: “Belə qələbədən sonra tənqidi qəbul etmirəm”

blank
Milli komanda2023-03-28 09:31

Millimiz İsveçə belə uduzdu – VİDEO

blank
Ölkə futbolu2023-03-26 12:41

“Qəbələ” “Neftçi”yə belə qalib gəldi – VİDEO

blank
Digər idman növləri2023-03-25 21:01

Millimiz Qazaxıstanla birgə Göygöldə hazırlaşır

blank
Milli komanda2023-03-21 12:27

İlqar Aslanov: “Ümidləri doğrultmağa çalışacağıq” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-17 20:17

“Qəbələ”dən inamlı qələbə – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-17 19:34

“Hədəfimizə çatmaq üçün daha da inkişaf etməliyik” – VİDEO

blank
Ölkə futbolu2023-03-17 16:41

“Qəbələ” üçün yeni sponsor – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-16 22:04

“Kəpəz” “Neftçi”dən belə xal aldı – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-16 19:26

“Səbail”lə “Turan Tovuz”un heç-heçəsi – VİDEO

blank
Ölkə futbolu2023-03-16 13:43

“Neftçi”də sağlamlıq durumu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-15 23:54

“Sabah”dan “Zirə” üzərində inamlı qələbə – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-15 21:40

“Sumqayıt” evdə darmadağına üzüldü – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-12 18:13

“Şamaxı” “Neftçi”yə belə uduzdu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-11 22:24

“Qarabağ”dan “Səbail”ə 3 cavabsız qol – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-11 18:33

“Turan Tovuz”la “Qəbələ”dən heç-heçə – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-10 22:11

“Sabah”dan “Sumqayıt”a 4 cavabsız qol – VİDEO

blank
Ölkə futbolu2023-03-10 19:15

Zaur Əzizov: “Yayda 4 oyunçu ilə heyətimizi gücləndirəcəyik” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-10 18:47

“Kəpəz” “Zirə” üzərində qələbəni əldən verdi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-10 18:05

“Avtobusu, tərcüməçisi, vitamini olmayan komandanın elitada qalmasına çalışıram” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-10 17:37

Rəşad Sadıqov: “Ədalətli nəticə heç-heçə idi” – VİDEO

blank
Ölkə futbolu2023-03-06 14:30

Millimizin qapıçısı da “yalnız qələbə” deyir – VİDEO

blank
Milli komanda2023-03-06 10:14

Millimiz Polşada ilk məşqə çıxdı – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-05 22:43

“Neftçi” 3 xalı 4 cavabsız qolla qazandı – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-05 20:39

“Qəbələ” “Qarabağ”a belə uduzdu – VİDEO

blank
Dünya futbolu2023-03-05 10:59

Azərbaycanlı futbolçu Ukraynada dubla imza atdı – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-04 21:58

“Sabah”ın “Kəpəz” üzərində inamlı qələbəsi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-04 19:49

“Səbail” “Sumqayıt”a belə uduzdu – VİDEO

blank
Milli komanda2023-03-03 23:41

Yığmamızın yunanlar üzərində qələbəsi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-03-03 20:20

“Zirə” – “Şamaxı” matçında 4 qol – VİDEO

Facebook

Gündəm