DÜNƏNDƏN SABAHA: Sumqayıt futbolu əvvəlki əzəmətini qaytarmaq istəyir

Sumqayıt futbol şəhəridi. Eyniadlı klubun oyunlarında dolu tribunaları görmək nəticə çıxarmaq üçün kifayət edir. Bu şəhərin insanları futbolla nəfəs alır, nəticələrinə baxmayaraq, daim sevimli təmsilçilərini izləyir, dəstəkləyir.

 

Azərbaycan futboluna onlarla istedad bəxş edən şəhər ötən əsrin sonunda xüsusilə seçilirdi. Hətta SSRİ-nin müxtəlif gənclər yığmalarına Arif Əsədov kimi qitə və dünya çempionu göndərən Sumqayıtda uşaq futboluna diqqət ən yüksək səviyyədə idi. Nəticədə ölkənin demək olar, bütün komandalarında bu şəhərin təmsilçisi gözə dəyir, medallar uğrunda mübarizə aparanların zərbə qüvvəsini sumqayıtlılar təşkil edirdi. Milli komandalarımızda da eyni vəziyyət idi.

 

Son 10-15 ildə vəziyyət dəyişdi. “Polad”, “Xəzər”, “Vosxod”, “Kimyaçı”, “Gənclərbirliyi” kimi tarixi klublar unuduldu, “Sumqayıt” adlı yeni klub AFFA tərəfindən yaradıldı, maliyyələşdirildi. Təsisçi-himayədarlar qısa müddətdə bu komandanı şəhər sakinləri üçün ögey uşağa çevirə bildi. Almaniya türkləri, dağıstanlılar, iranlılar və daha neçə-neçə fərqli fərqli məkanlardan gətirilən əcnəbilər milliləşdirildi, “sumqayıtlı” kimi təqdim olundu. Nəticədə yerli gənclər diqqətdən kənarda qaldı, yerlərini legionerlər tutdu, şəhər futbolu süniləşdi.

 

“Sumqayıt” indi də bunun əziyyətini çəkir. Vaxtilə yeninəsil yetişdirilmədiyindən, başı milliləşdirməyə qarışanlar uşaq futboluna barmaqarası yanaşdığından klub yerli oyunçular baxımından ciddi əziyyət çəkir. Yalnız indi anlayıblar ki, yerli kadrlara diqqət göstərilməsə, davamlı inkişaf mümkün deyil və müəyyən addımlar atmağa başlayıblar.

 

2010-2011 futbol mövsümündən Premyer Liqada çıxış edən “Sumqayıt” yarandığı gündən uşaq futboluna diqqət ayırmağa çalışıb. Bəzən səriştəsizlik, fərqli maraqlar hədəfə kilidlənməyə “mane olub”. Lakin insaf naminə, obyektiv səbəblər də var. Belə ki, ilk illərdə dağıdılmış infrastrukturun fəsadları ciddi işlər görməyə mane olub. Xüsusilə meydança problemi olduğundan uşaq futbolunda böyük inkişafdan söhbət belə gedə bilməzdi.

 

Əsas və əvəzedici komanda o qədər də yaxşı vəziyyətdə olmayan Mehdi Hüseynzadə adına Sumqayıt şəhər stadionunda hazırlaşıb oyunlara çıxdığı halda, akademiyanın yaşaması, uşaq qruplarının məşq etməsi üçün demək olar, heç bir şəraiti yox idi. Rəhbərliyin başı milliləşənlərə pul xərcləməyə qarışdığından ən azı kiçik meydanlar salmaq, hansısa ərazini icarəyə götürüb müəyyən şərait yaratmaq yada düşmürdü. Məhz həmin illərdə “Sumqayıt” Futbol Akademiyası sözün həqiqi mənasında çətin günlər keçirirdi.

 

Lakin 2013-cü ilin sentyabrında SOCAR tərəfindən Sumqayıtda yeni idman qurğusu tikilərək klubun ixtiyarına verildi. Məhz həmin vaxtdan bütün yaş qrupları bir meydançada növbələşib hazırlaşmağa başladı. 2017-ci ildə isə “Sumqayıt” FK üçün daha müasir infrastruktur inşa edildi. Belə ki, “Kapital Bank Arena”nın ərazisində oyun keçirilən əsas təbii örtüklü meydançadan başqa məşq üçün bütün standartlara cavab verən 1 təbii, 1 süni örtüklü və 2 kiçik süni örtüklü meydança inşa edilərək klubun ixtiyarına verildi.

 

Elə bunun nəticəsidi ki, artıq milli komandalarımızda sumqayıtlı gənclərin sayı artmağa başlayıb, Xəyal Nəcəfovun timsalında bu şəhərin yetirmələri aparıcı klublara transfer edilir. 10 ildən çox müddət boşa verilməsəydi, cavabdeh şəxslər zamanında işinə peşəkar yanaşsaydı, indi say daha çox olardı, “Sumqayıt” da iranlıların ümidinə qalmazdı.

 

2019-cu ildə “Sumqayıt” Futbol Akademiyası yeni mərhələyə qədəm qoydu. Almaniyada çalışmış türkiyəli mütəxəssis Hakan Sünal akademiyanın koordinatoru təyin edildi. Burada məsələ rəhbərin əcnəbi olması deyil, yeni koordinator özüylə yeni sistem gətirdi və hazırda onun tətbiqiylə məşğuldu. Çatışmazlıqlar olsa da, irəliyə doğru ciddi addımlar atıldığını deyə bilərik. Belə ki, artıq akademiya vahid proqram üzərində çalışır, əvvəlki kimi hər məşqçi istədiyi kimi məşq keçmir, hər kəs eyni sistemlə fəaliyyət göstərir.

 

2019/20 mövsümündən etibarən “Sumqayıt” Futbol Akademiyasında bir sıra yeniliklər edilib. İlk öncə məşqlərin keyfiyyətinin yüksəldilməsi məqsədi ilə məşqçilərin sayı artırılıb. Ümumilikdə akademiyada çalışan məşqçilərin, inzibati heyətin sayı 20-dən 36-ya yüksəldilib, həmçinin komanda və futbolçu sayı da artıb. Buna əlavə, Avropa təcrübəsinə uyğun olaraq, akademiyaya fitnes məşqçisi gətirilib. Hazırda akademiyanın ixtiyarında olan bir standart ölçülü süni örtüklü meydança, iki mini meydança və bir ədəd “texnika kortu” adlandırdığımız meydança mövcuddur.

 

“Sumqayıt” Futbol Akademiyasında son vaxtlar görülmüş işlərin qisa xülasəsi:

* “Sumqayıt”ın akademiyasında ümumi komanda sayı 9-dan 15-ə qaldırılıb.

* Ötən illərdə akademiyada 160 uşaq var idisə, yeni sistemə əsasən futbolçu sayı 250-yə çatdırılıb.

* “Sumqayıt”ın akademiyasında məşqçi və inzibati heyətin sayı 20-dən 36-ya yüksəldilib.

* Akademiyaya atletika və fitnes məşqçisi dəvət edilib.

* Klubun futbol məktəbi yaradılıb, ora 4 yaşından 9 yaşına qədər futbolçular qatılır.

* Ümumilikdə “Sumqayıt” Futbol Akademiyası 3 qrup əsasında fəaliyyət göstərir: “Təməl qrup”, “Orta qrup”, “Performans qrup”.

* Məşqçilərlə mütəmadi olaraq həftə ərzində 2 dəfə olmaqla iclaslar, dərslər keçirilir.

* Akademiya olaraq, Sumqayıtda fəaliyyət göstərən futbol məktəbləri ilə iş birliyi aparılır.

* Akademiyada elit-məşqlər, fitness məşqləri də keçirilir.

 

“Sumqayıt” 2019-cu ildə uşaq futbolunun inkişafı yolunda daha bir yeniliklə yadda qalıb. Belə ki, klubun futzal məktəbi rəsmən fəaliyyətə başlayıb. Futzalda hər komandada 5 nəfər olur və oyunçunun topla təması böyük futboldakından daha çox olur. Futzalda texnika üzərində də daha çox çalışmaq lazımdır ki, rahat driblinq edib, rəqiblərini geridə qoyasan. Futzalda yetişən uşaqların bir neçə il sonra texniki keyfiyyətlərinin daha yüksək olacağı gözləniləndi. Akademiyanın bəzi uşaqları məhz texnikanın artırılması məqsədi ilə bəzən xüsusi proqramlar çərçivəsində futzal məşqlərinə də yönləndirilir.

 

2020-ci ildə “Sumqayıt” Futbol Akademiyası daha bir layihəyə start verib. Belə ki, akademiyanın nəzdində 4-8 yaş arası qrupların yığımına başlanıb. Bu proses futbolçuların daha erkən yaşda topla tanış olması məqsədi güdür. İlk vaxtlarda “Futbol Məktəbi” adlanan layihəyə 10 nəfərlə start verilmişdi, hazırda isə bu qruplarda 100-ə yaxın uşaq futbolun sirlərini öyrənir.

 

Bundan başqa, “Sumqayıt” Futbol Akademiyasının məşqçiləri 2017/2018 mövsümündə Türkiyənin ən güclü akademiyaları sırasında göstərilən “Altınordu”nun düşərgəsində təcrübə də keçiblər. Belə ki, klubun 6 məşqçisi bu proqram çərçivəsində 1 həftə İzmirdə olub. Bunun davamlı olacağına ümid edirik.

 

“Sumqayıt”ın əsas komandasına baş məşqçi təyin olunduqdan sonra daim gənc futbolçuların inkişafına çalışan Ayxan Abbasov da ümumi işlərin gedişinə biganə deyil. O, cari mövsümdən etibarən akademiyadakı gənc və perspektiv vəd edən uşaqları nəzarətə götürüb. Belə ki, akademiyada diqqət mərkəzində olan 15-ə yaxın futbolçu Abbasovun nəzarəti altında əsas komanda ilə məşqlərə qatılmaqla yanaşı, fərdi məşqlərdə də iştirak edir. Belə ki, əsas komandanın fiziki hazırlıq üzrə çalışdırıcısının hazırladığı xüsusi proqram əsasında onlar həftəlik məşqlərdə iştirak etməkdədi. Abbasov ötən mövsüm ümumi olaraq akademiyanın 30-dan artıq üzvünü mütəmadi olaraq əsas komanda ilə məşqlərə qatıb, indi onların bəziləri heyət üzvüdü, hər an Premyer Liqada oynamaq üçün şans gözləyir.

 

Əsas odur, Sumqayıtda futbola münasibət dəyişib. 10 ildən çox müddət boşa verilsə də, indi ənənələri olan şəhərdə top oyununa münasibət başqadı, səhvlərdən nəticə çıxarılıb, keçmiş günlərdəki əzəmətin təkrarına, daha yaxşısına cəhd edirlər.

 

FƏRİD