Milli komandamızın Şimali İrlandiya ilə matçdakı heyətinə nəzər salanda bir sıra məqamlara aydınlıq gəlir. “Qarabağ”ın 6, “Qəbələ”nin 1 üzvü start heyətində idisə, Kamran Ağayevin simasında klubsuz futbolçu da var idi. Daha 4 futbolçunun isə Azərbaycan futboluna dəxli yoxdu – Pavel Paşayev Ukraynada, Riçard Almeyda Braziliyada, Dmitri Nazarov Qazaxıstanda/Almaniyada, Ramil Şeydayev Rusiyada top oyununun sirrlərini öyrənib.
Ümumiyyətlə, əksəriyyətin aid olduğu “lipa” yaşları nəzərə almasaq, millimizin start heyətinin ümumi yaş həddi 308 idi. Bu isə orta hesabla 28 (!!!) deməkdi. Rəqəm faciəvidi. Bəs, bu ölkənin gəncləri, İslam oyunlarının qalibi olmuş istedadları hanı? 10 illik dövlət proqramının, gəncləşdirmə siyasətinin nəticəsi budurmu?
Hələ Azərbaycan futbolunun yetirməsi olmayan Nazarov, Almeyda, Paşayev və Şeydayevi çıxanda orta yaş həddi 29-a (!!!) çatır. Kabus, dəhşət…
Komandanın bu qədər qoca olmasının səbəbi nədir? Robert Prosineçki əminliklə hazır futbolçulara, fəlsəfəsinə uyğun gələnlərə şans verdiyini dilə gətirəcək. Haqlıdı, ona əsl futbolçular lazımdı, tələblərinə cavab verənlər isə yalnız yaşlılardı. Çünki son illərdə Azərbaycanda düz-əməlli futbolu yetişməyib.
Gəlin, dəqiqləşdirək. AFFA-nın baş katib Elxan Məmmədov düz 10 ildi bu postda çalışır, Rövnəq Abdullayev də 1 il sonra prezident seçilib. Yeni dönəmin Məmmədovun gəlişiylə başladığını, futbol təsərrüfatındakı bütün islahatları da onun həyata keçirdiyini nəzərə alsaq, deməli, həmin illərdə karyerasına başlayan yeniyetmələr artıq milli komandanın şərəfini qorumalıydı. Deyək ki, 2007-08-ci illərdə 9-10 yaşı olan uşaqlar artıq bu gün millinin qapısını döyməli, heyətə oturmalı idi.
Lakin yoxdu. Deməli, futbol təsərrüfatında iş düzgün qurulmayıb, illər boşa verilib, yüzmilyonlar havaya sovrulub. Millinin qapısını bu gün AFFA rəhbərliyi dəyişən zaman 21 yaşı olmuş Kamran Ağayev qoruyursa, kaputan həmin vaxt 25-ci ildönümünü qeyd etmiş Rəşad Sadıqovdusa, başqalarını sadalamağa nə hacət?
Elxan Məmmədov kürsüyə əyləşəndə 18-19 yaşı olmuş Bədavi Hüseynov, Maksim Medvedev, Qara Qarayev, Cavid Hüseynov, Əfran İsmayılov da indiki AFFA rəhbərliyinin “bağının məhsulu deyil”. Bu oyunçular SSRİ dönəmində doğulan, Fuad Musayevin prezidentliyi dövründə futbolda ilk addımlarını atanlardı.
Ən pisi odur ki, bu futbolçular uşaqlıq dövründə heç bir şərait görmədən yetişib. Məhəllələrdə, asfalt meydanlarda top qova-qova futbolçu olublar və bu gün oyunçu keyfiyyətlərində hansısa texniki qüsur varsa, həmin şəraitsizliyin qurbanı olduqları üçündü. İndi AFFA hər il uşaq liqaların 3 milyon manat xərcəyir, ortaya isə heç kim çıxmır. Çünki bünövrə sağlam deyil, iş peşəkar qurulmayıb və işlək sistem gözə dəymir. Baş katib başına dostlarını, qohumlarını yığıb, ancaq dövlətin futbola ayırdığı milyonları dağıtmaqla məşğul olublar. Yüksək maaş, “0” bacarıq – harda qırıldı-qırıldı. Və Şimali İrlandiya ilə oyunda qırıldı…
Bu sualın qarşılığında baş katib əməklərinin bəhrəsini növbəti illərdə görəcəyimizi vəd edəcək, aşağı yaş qrupundan ibarət millilərə baxmağın gərəkdiyini vurğulayacaq. Baxırıq, orada da perspektiv görmürük. Əksər millilərimizdə 4-5 türkiyəli, bir o qədər dağıstanlı, Almaniyadan gələn milliləşənlər, Azərbaycanda futbol təhsili almayan soydaşlarımızı görürük. Bəs, hanı sizin yetişdirdikləriniz? O maliyyə, o dövlət qayğısı ilə gənclər indi Rəşad Sadıqovu vidalaşmağa məcbur etməli, Kamran Ağayevə 6 aydı klubsuz ola-ola millidə oynamasına imkan verməməliydilər. Lakin heç kəs yetişməyib, ona görə də həm Rəşad, həm də Kamran bu gün yığmanın əvəzedilməzləridi.
Bəhanə axtarmayın, yeni nəsil yetişmir, yetişənlər də say süzəltmək üçündü, yüksək səviyyədə oynamaq üçün yox. Fuad Musayev çempionatın reqlamentini pozub, uşaq komandalarının nəticəsini əsas götürüb, çempionluq müəyyənləşdirəndə, gəncləri “Şəfa” adı altında birləşdirib, ölkə çempionatına buraxanda səhv etmişdi. Amma bütün bunları yeni nəslin yetişməsi üçün etmişdi və onun bilərəkdən etdiyi səhvlərin xeyrini indi siz görürsüz. Zaman istədiyiniz 2020-ci ilə kimi bu nəsil də yükənəcək, o zaman millinin formasını kim geyəcək?
Bəli, gənclər yığmamızda 5-10 nəfər istedad var. Bu uşaqlar yoxlama matçında çexlərdən 5 top buraxsalar da, evdə Farer adalarına xal bağışlasalar da, nisbətən seçilənlərdi. Və məhz bu seçilməyin hesabına İslam oyunlarında təcrübəlilərlə və gürcü hakimlərlə birləşib nəticə qazandılar.
Dərd orasıdı ki, həmin uşaqları da indiki AFFA rəhbərliyi yetişdirməyib, inkişaflarına töhfələri yoxdu, sadəcə, hazır meyvələri dərirlər.
Mahir Mədətov, Coşqun Diniyev, Məqsəd İsayev, Elşən Abdullayev, Fəhmin Muradbəyli və digərləri… Onlar ya AFFA-nın qapısına kilid vurduğu Bakı Futbol Federasiyasının təşkil etdiyi “Sabahın ulduzları” yarışından çıxıb, ya da AFFA prezidentliyinə namizəd ola bilməsi ehtimalına görə məhv edilib, sıradan çıxarılan Hafiz Məmmədovun qurduğu “Bakı” akademiyasından. Elxan Məmmədov onların ikisinin də axırına çıxıb. “Sabahın ulduzları”na dəstək vermək əvəzinə, bu yarış məhvə məhkum edilib, “Bakı”nın bazası isə hamıya qadağan edilib – hətta divizion klublarına da şifahi şəkildə orada oynamağın yasaq olduğu bildirilir.
İndi zəhmət olmasa, AFFA rəhbərliyi desin: onlar kimi yetişdirib?
Alen Askerov, Onur Albayrak, Serkan Baloglu, Mustafa Ozhitay, Muhammed Tuncer, Onur Taha, Sahan Akyuz, Mutlu Aksu Dogan, Hüseyn Seyliqli, Mətin Gülər, Doğukan Öksüz, İsmayıl Karakaş, Barış Əkinçiər, Ege Atlam, Maqomed Kurbanov.
Davam edəkmi?
Hələ qadınlardan ibarət komandalarımızdakı almanları, ispanları, gürcüləri demirik. Futzal yığmamız isə Braziliyanın B komandasına oxşayır. Elxan Məmmədovun futbolun inkişafıyla bağlı islahatları bu olsa gərək. Bu adam azərbaycanlılara nifrət edir, doğma dilimizdən belə faydalanmır, AFFA-da millilərin düşərgələrində rus dili ana dili səviyyəsinə qalxıb.
(davamı olacaq)
VÜSAL MAHMUDOV