Layihə
Uşaqlarla necə davranmalı? – LAYİHƏ
Azərbaycanda uşaq futbolu yalnız milli komandalarımız uduzanda ya…
Azərbaycanda uşaq futbolu yalnız milli komandalarımız uduzanda yada düşür. Tənqidçilər futbolçu yetişməməsindən, məşqçilər gənclərin ümidi doğrultmasından danışır. Su boğaza çatanda hamının diqqət yetirdiyi bu məqam, əslində, futbolun təməl tələblərindəndi. İş rüsvayçı məğlubiyyətlərə çatana, millidə oyunçu qıtlığı yaşananadək sözügedən sahəyə diqqət yeirilməlidi ki, sonda belə mənzərə ilə rastlaşmayaq.
Əlbəttə, uşaq futbolundakı bir çox problemlərdən danışmaq mümkündü. Lakin diqqət ediləsi məqamlardan biri də psixologiyadı. Təəssüf ki, bizdə nəinki uşaq psixologiyasını, bəzən futbolu belə düz-əməlli bilməyən məşqçilər peyda olur və aşağı yaşlılar üzrə komandalara başçılıq edir. Bəzən məşqçilərin uşaqlardan hədən artıq şey tələb etməsi və bu, baş tutmayanda da onları təhqir etməsi ilə bağlı şikayətlər olur.
Ümumiyyətlə, uşaqlara təhqiramiz şəkildə müraciət hansı fəsadlar doğura bilər? Onlara yaşından böyük iş tapşırmaq gələcək karyeralarına necə təsir edər? Avropa təcrübəsinə nəzər salıb, psixoloqların uşaq futbolu ilə bağlı qeydlərinə baxdıq.
Avropalı uşağı böyük kimi görməz, sadəcə, ona önəm verər. Bu da onun özünü dəyərli birisi kimi anlamasına şərait yaradar. Lakin uşağa böyükmüş kimi davranaraq, ona dəyər verdiklərini hesab edənlər də var. Psixoloqlar isə bunun səhv addım olduğunu qeyd edirlər. Əslində, uşaqlara böyüklərmiş kimi davranaraq onları "sındırırıq". Çünki tələblər artdıqca yüklər də artır. Uşaq ağır yükü qaldıra biməz və buna da cəhd etməməlidirlər.
Psixoloqların yazdığına görə, məşqçilərin bəziləri uşaqlara inkişaf etmiş böyüklər kimi davranırlar. Edə, düşünə və reallaşdıra bilmədikləri üçün onlara əsəbləşir, qışqırırlar. Uşaqlar bu şəkildə dəyərli olduqlarını dərk etməzlər. Ancaq bacarıqsız olduqlarını və gücləri çatmadığını başa düşərlər və heç vaxt potensiallarının fərqinə varmazlar. Əlbəttə ki, belə olan halda onların potensialını üzə çıxarmaq müşkülə çevrilər. Çarəsizlik də elə buradan başlayar və qısa zamanda bu sahədən uzaqlaşmağa çalışarlar. Yaxud da motivasiya oluna bilməzlər və onları bacarıqsız olaraq qələmə verərlər.
Psixoloqlar tövsiyyə edir ki, uşaqlara olduğu kimi yanaşmaq lazımdı. Çünki onlar hər şeyi yanlış və əskik edərək, düzgün və tam şəkildə yerinə yetirməyi vaxtı gələndə bir-bir öyrənəcəklər. Önəmli olan, uşaq da olsalar, onlar üçün nəzərdə tutulmuş qayda və qanunlara tabe olmağı öyrətməkdi. Psixoloqların rəyinə görə, uşaq futbolundakı təlim-tərbiyə futbolla əlaqəli nələrin, necə və daha önəmlisi nə vaxt öyrədiləcəyi və öyrəniləcəyi ilə bağlı bir prosesdi.
Bəzən AFFA-nın təşkil etdiyi uşaq liqalarında 27:0, 20:0, 15:0 kimi böyük hesablı məğlubiyyətlərə rast gəlirik. Təbii ki, bu məqam da uşaqlar üçün sarsıdıcı ola bilər. Bu, həmin vaxt onlara necə davranacağından çox asılıdı. Həmin vaxt onlara qarşı ağır, təhqiredici ifadələr işlətməklə onları futboldan uzaqlaşdıra bilərik. Lakin psixoloqlar belə məqamlarda uşaqlarla həssas davranmaq və onları məğlub psixologiyasından çıxarmağı tövsüyyə edir. İngiltərə Premyer Liqası ilə bağlı hazırlanan sənədli filmdəki bir məqam belə situasiyalar üçün nümunə kimi göstərilir.
Videomaterialda söhbət İngiltərə millisinin üzvü Aleks Oksleyd-Çemberlendən gedir. Hansı ki, 17 yaşında "Sautqempton"un əsas komandasında çıxış edən yarımmüdafiəçi 36 matçda 9 qol vurub və 18 yaşında sözügedən ölkənin nəhəng klublarından olan "Arsenal"a transfer olunub. Aleks 12 yaşında olarkən komandası 0:8 hesabı ilə uduzur. Oyun başa çatandan sonra isə məşqçisi ona belə suallar ünvanlayar: "De görüm, Oksalde, bugünkü oyunda neçə dəfə topa toxundun? Neçə dəqiq ötürmən oldu? Neçə dəfə rəqibdən top aldın?" Yəni burada nə uşaq komandası ilə işləyən məşqçi, nə də futbolçunun diqqət edəsi məsələ matçın hansı hesabla bitməsi deyil, yaxşı və seçilən futbolçu olmaq üçün nələrin edilməsi və edilməməsidi. Hesab edirik ki, uşaq komandaları ilə işləyən məşqçilər üçün çox gözəl nümunədi. Artıq anlaşılmalıdır ki, "qoyun, heyvan, axmaq" deməklə onlardan yaxşı futbolçu yetişdimək olmaz.
ELMAR VƏLİYEV
Ölkə futbolu2024-04-12 19:21
“Qurban Qurbanov futbolçularına ata kimidir”
Digər2024-04-12 19:00
Gəncə şəhəri 2025-ci ildə MDB-nin idman paytaxtı elan edildi
Premyer-liqa2024-04-12 19:00
“Sumqayıt” “Zirə”yə qarşı – YENİLƏNİR
Digər idman növləri2024-04-12 19:00
Avroliqanın qalibinə ödəniləcək mükafat elan edildi
Dünya futbolu2024-04-12 18:42
Xavi qərarını dəyişə bilər
Digər idman növləri2024-04-12 18:21
Azərbaycan cüdoçuları üçün Berlin sınağı
Milli komanda2024-04-12 18:00
Millinin Gürcüstanla oyunlar üçün heyəti açıqlandı
Digər idman növləri2024-04-12 17:40
Formula 1 pilotundan Şanxaya özəl dəbilqə
Dünya futbolu2024-04-12 17:20
Avropa çempionatında VAR-ın müdaxiləsi minimuma endiriləcək
Digər idman növləri2024-04-12 17:00
Formula 1 üzrə Azərbaycan qran-prisi bir həftə sonraya keçirildi
Digər idman növləri2024-04-12 16:33
Azərbaycan cüdoçuları Avropa Kubokunda çıxış edəcəklər
Dünya futbolu2024-04-12 16:00
Premyer Liqada martın ən yaxşıları bəlli oldu
Dünya futbolu2024-04-12 15:06
“Fənərbaxça”da ciddi itki
Dünya futbolu2024-04-12 14:31
“Bayern”də yeni müqavilə
Milli komanda2024-04-12 14:02
“Belə matçlarda nəticə önəmli olmur”
Milli komanda2024-04-12 13:33
“Komandanın fiziki hazırlığından razı deyiləm” – Borisov
Milli komanda2024-04-12 13:04
Millimiz Olimpiya Təsnifat turnirinə qələbə ilə başladı
Digər idman növləri2024-04-12 12:46
Ev sahibləri üçün uğursuz gün
Dünya futbolu2024-04-12 12:30
“Mançester Siti”nin ulduzu Modriçin forması üçün getdi
Digər idman növləri2024-04-12 12:12
Tennisçi Monakoda qarət edildi
Digər idman növləri2024-04-12 11:55
Millimiz Olimpiya Təsnifat turnirində ilk oyununa çıxır
Dünya futbolu2024-04-12 11:38
“Liverpul” 14 ay sonra doğma meydanda uduzdu
Müsahibə2024-04-12 11:19
Həsənzadənin 3 namizədi var: “Bu məsələ şəxsi oyunlarda həllini tapacaq”
Digər2024-04-12 11:00
MİSLİ ilə qazan!
Digər idman növləri2024-04-12 10:46
Cüdoçularımız Olimpiya təlim-məşq toplanışında iştirak ediblər
Digər idman növləri2024-04-12 10:32
Azərbaycanın gənc gimnastları üçün Slovakiya sınağı
Digər idman növləri2024-04-12 10:18
Həmiltonun əvəzi tapılıb?
Digər idman növləri2024-04-12 10:01
Azərbaycanın 3 bədii gimnastı beynəlxalq turnirdə iştirak edəcək
Dünya futbolu2024-04-12 09:46
Həftənin ən yaxşısı adına namizədlər
Digər idman növləri2024-04-12 09:29
Nicat Abasov yenə qələbə qazana bilmədi
Milli komanda2024-03-26 00:11
Millimizin bolqarlarla heç-heçəsi – VİDEO
Premyer-liqa2023-12-23 22:28
“Səbail” “Sumqayıt”a belə məğlub oldu – VİDEO
Premyer-liqa2023-12-22 19:12
“Qəbələ” “Sabah”a belə qalib gəldi – VİDEO
Premyer-liqa2023-12-03 17:42
“Kəpəz” “Sabah”a belə uduzdu – VİDEO
Premyer-liqa2023-11-12 20:26
“Qəbələ” “Zirə”yə belə uduzdu – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-22 19:38
Qəbələdə 5 qol – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-20 23:24
“Səbail” “Neftçi”yə belə məğlub oldu – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-20 22:57
“Turan Tovuz”la “Qarabağ”ın məhsuldar heç-heçəsi – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-20 21:44
Ayxan Abbasov: “VAR-da olanlar başqa oyuna baxırdılar” – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-20 21:16
Qurban Qurbanov: “Oyunumuzdan razı qalmadım” – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-08 22:31
“Qarabağ”dan “Neftçi” üzərində inamlı qələbə – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-07 18:52
“Qəbələ” “Səbail”ə belə uduzdu – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-06 21:16
“Mütləq çempion olmaq kimi məqsədimiz yoxdur” – Rəşad Sadıqov
Premyer-liqa2023-10-01 21:10
“Araz-Naxçıvan” “Zirə”yə belə qalib gəldi – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-01 19:37
“Kəpəz” “Qəbələ”yə belə uduzdu – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-01 19:00
Azər Məmmədov: “Çempionatın sonuna qədər…” – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-01 18:44
Elmar Baxşıyev: “Qələbə təsadüfi də ola bilər” – VİDEO
Premyer-liqa2023-10-01 18:09
Gəncə azarkeşlərindən Tərlan Əhmədov səsləri – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-30 20:36
“Səbail”lə “Sabah”dan məhsuldar heç-heçə – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-30 19:24
“Turan Tovuz” “Neftçi”yə belə uduzdu – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-25 22:12
“Qəbələ” “Qarabağ”a belə uduzdu – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-24 22:14
“Səbail” “Araz-Naxçıvan”a belə qalib gəldi – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-24 20:49
“Sabah”la “Kəpəz”dən məhsuldar heç-heçə – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-23 23:37
“Zirə”nin “Neftçi” ilə heç-heçəsi – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-23 20:57
Turun açılış matçında heç-heçə – VİDEO
Milli komanda2023-09-21 13:58
Millimiz Niderlandı belə darmadağın etdi – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-17 22:08
“Qarabağ” “Sabah”ı belə məğlub etdi – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-17 20:19
“Qəbələ”nin “Turan Tovuz”la heç-heçəsi – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-16 19:25
“Səbail”dən darmadağın – VİDEO
Premyer-liqa2023-09-16 18:55
Azər Məmmədov: “Oyunumuz alınmadı” – VİDEO
- Ölkə futbolu2024-04-11 10:32
AFFA-nın gülməli seçimi: Uğursuz klub rəhbəri Hakimlər Komitəsinə sədr olacaq?
- Ölkə futbolu2024-04-11 14:10
AFFA-da növbəti təyinatlar olacaq: yeni baş katib və PFL prezidenti
- Ölkə futbolu2024-04-12 08:00
Mikayıl Cabbarovun kadrları azərbaycanlılara qarşı
- Ölkə futbolu2024-04-11 13:34
Lunyov “Qarabağ”ın uğurunun sirrini açdı: məşqçilər, həkimlər və…