Son 25 ildə: SSRİ yığmasına layiqli namizəd yetişdirməmişik

Rusiyanın nüfuzlu sports.ru portalında "Futbol üzrə SSRİ yığma komandası 1992-2016-cı illərdə necə görünərdi"  başlığı ilə yazı dərc olunub. Futbolinfo.az saytı xəbər verir ki, məqalədə keçmiş postsovet ölklərinin vətəndaşlarından ibarət müxtəlif dönəmləri əhatə edən fərqli "11-lik"lər tərtib olunub. Təəsüf doğuran məqam azərbaycanlı futbolçulardan heç birinin milliyə layiq görülməməsidi.

Yazıda qeyd olunur ki, SSRİ yığmasının son uğuru 1988-ci ilə təsadüf edib – Avropa çempionatında 2-ci yer və Yay Olimpiya Oyunlarında qızıl medal: "DÇ-1990-da SSRİ yığması uğursuzluğa düçar oldu, AÇ-1992-də isə MDB yığması iştirak etdi. 1994-cü ildən etibarən, Rusiya millisi beynəlxalq turnirlərdə iştirak etməyə başladı. Latviya millisi AÇ-2004-də, Ukrayna yığması isə DÇ-2006-da yaxşı çıxış etdi. Vəssalam, postsovet ölkələrinin komandalarının 25 ildəki nailiyyətləri bundan ibarətdi. Çox azdı. Görəsən, SSRİ dağılmasa, necə olardı? Komandanın heyəti necə olardı və 25 ildə nələr əldə edə bilərdik?"

Qeyd: Oyunçuların milli kimliyi onların hansı ölkənin futbol məktəbinə mənsub olması ilə müəyyənləşdirilir. Məsələn, Segey Semak Luqansk idman-internat məktəbinin yetirməsidi – ukraynalıdı. Əgər SSRİ dağılmasaydı, o, ÇSKA-ya gəlməz, ukraynalı futbolçuıarın açdığı cığırla gedərdi: "Zarya", Kiyev "Dinamo"su, "Şaxtyor", "Metallist", "Dnepr".

1992 – Valeri Lobanovskinin gedişi, Anatoli Bışovetsin gəlişindən sonra bir qədər yenilənmiş heyət olardı. Komandanın özəyini 1988-ci ildə Suel Olimpiyadasının qalibi olan heyət təşkil edərdi: ruslar, ukraynlaılar, gürcülər, belaruslar.

Şərh: Seul Olimpiyadasının qaliblərindən olan İqor Ponomaryov heyətdə yer almayıb. Görünür, müəllif onun əsasən ehtiyatda qaldığını nəzərə alaraq, kənarda qoyub. Ponomaryovun heyətə düşməməsinin fonunda, 1987-ci ildə 16, 1988-ci ildə 19 yaşadək futbolçular arasında təşkil edilən Avropa çempionatında SSRİ millisinin heyətində çempion olan və "11-lik"də yer alan Arif Əsədovun da kənarda qalması hardasa, başadüşüləndi. Lakin 1992-ci ildə Rusiya çempionatının bombaridi olan Vəli Qasımovun SSRİ yığmasına layiq görülməməsi təəcüb doğura bilər. Amma həmin dövrün reallıqların da nəzərə almaq lazımdı. Hücumda yer alan Sergey Yuran Portuqaliyanın "Benfika", İqor Kolıvanov isə İtaliyanın "Fodca" klublarında çıxış edirdilər. Yəni, müəllif legioner həyatı yaşayanlara üstünlük verib.

1996 – Oleq Romantsevin baş məşqçisi oluğu komanda rusiyalı və ukraynalı futbolçulardan təşkil oluna bilərdi. Yalnız bir istisna ilə: gürcü Omar Tetradze.

Şərh: Bu illər Azərbaycan üçün çətin dövr idi. İnsanları futboldan çox ölkənin durumu maraqlandırırdı. Buna rəğmən, Nazim Süleymanov "Alaniya"da adından söz etdirməyə başlamışdı. Lakin müəllif yenə də legionerlərə üstünlük verib.

2000 – Valeri Lobanovskinin baş məşqçisi olduğu yığma 2 millətdən – ruslar və ukraynalılardan təşkil olunardı.

2004 – Oleq Bloxinin rəhbərlik etdiyi kollektivin "11-liy"ində 6 rus, 4 ukraynalı və 1 gürcü yer alardı.

Şərh: Burada müəllifin bir futboçuya – "Bakı"nın sabiq hücumçusu Maris Verpakovskisə qarşı haqsızlıq etdiyini düşünürük. Latviya millisi əsasən bu futbolçunun istedadı sayəsində AÇ-2004-də vəsiqə qazanmışdı. Və həmin vaxt Verpakovskis Kiyev "Dinamo"sunda çıxış edirdi. Hər halda, o, Andrey Varoninlə müqayisədə daha yaxşı variantdı.
 
2008 – ci ildə Qus Hiddink rus və ukraynalı futbolçularla yanaşı, gürcü Kaxa Kaladze ilə belaruslu Aleksandr Qlebi də əsas heyətə götürərdi.

 
2012 – Müəllif bu dövr üçün biri digərindən cüzi fərqlənən 2 "11-lik" təşkil edib. Və siyahı da Rusiya millisinin azərbaycan əsilli futbolçusu Aleksandr Səmədov da var.

    
2016 – 2012-ci ildə olduğu kimi, 2016-cı ilin də "11-liy"ində ruslar çoxluq təşkil edir. Heyətdə başqa 2 millətin nümayəndəsi var. 2 ukaraynalı və 1 erməni. Təbii ki, həmin erməni yaxınlarda 42 milyon avroya "Mançester Yunayted"ə transfer olunan və illik maaşı 12, 5 milyon avro təşkil edən Henrix Mxitaryandı.

Son söz əvəzi: Məqalə müəllifinin əsasən rus və ukraynalılara üstünlük verməsi normaldı. Ümumilikdə 8 fərqli "11-lik"yə digər postsovet ölkələrindən cəmi 6 futbolçu düşüb: 3 gürcü, 2 belarus, 1 erməni.

Müəllifin azərbaycanlılara qarşı haqsızlıq etdiyini düşünmək düzgün olmazdı. İnsaf naminə qeyd etməliyik ki, müstəqillik dönəmində ən azı Avropa səviyyəsində tanınan bir nəfər də olsun, futbolçu yetişdirə bilməmişik. Vəli Qasımov, Nazim Süleymanov, Rəşad Sadıqov, Mahmud Qurbanov, Samir Əliyev, Kamal Quliyev, Vaqif Cavadov, Zaur Ramazanov, Emin Quliyev və digərləri yalnız bizim üçün önəmli simalar ola bilərlər. Lakin onlardan heç biri ölkə hüdudlarından kənarda parlaq futboçu kimi qəbul olunmayıblar. Digər tərəfdən, son illər AFFA milli komandamızda oynamaq üçün ölkə xaricindən futbolçu daşıyır. Kimsəyə lazım olmayan dağıstanlıların, türkləri ümidinə qalmışıq. Belə vəziyyətdə biz hara, SSRİ yığmasına oyunçu vermək hara?

AĞA