Ölkə futbolu
Başqasının artığı: AFFA niyə “Nike”ı “like” edib?
"Millinin yeni formaları həm ucuz, həm də keyfiyyətlidi"…
"Millinin yeni formaları həm ucuz, həm də keyfiyyətlidi" – bu sözləri AFFA-da müraciət etdiyimiz hər kəs deyir. Marketinq və Sponsorluq Şöbəsinin müdiri Tural Piriyev də, İnformasiya və İctimaiyyətlə Əlaqələr Departamentinin rəisi Mikayıl Nərimanoğlu da, başqaları da.
Amma bir nəfər izah etmir ki, daha keyfiyyətli olan nəsnə qismən keyfiyyətsiz maldan necə ucuz ola bilər? Özü də “Umbro” ilə “Nike” hətta müqayisə belə oluna bilməz. Çünki “Nike” digər markadan 3-4 dəfə keyfiyyətli və bahadı.
AFFA bəyan edir ki, yeni formalar “Umbro”nun təqdim etdiyindən 11 faiz ucuz başa gəlir. Heç kim konkret qiymət açıqlamır, bu haqda sorğumuza da “kommersiya sirridi” deyib, cavab vermirlər. Əldə bayraq tutduqları bircə şüar var – daha ucuz, daha keyfiyyətli!
Bəri başdan yazım ki, şübhələriniz əsassızdı. Bu formalar heç də şayiələrin əsas mövzusu olduğu kimi, 3-cü növ mal deyil, nə də Türkiyə və ya Çində istehsal olunmayıb. Millimizə geyindiriləcək “Nike” həqiqətən brend maldı. Elədisə bu şirkət AFFA-nın nəyinə aşiq olub ki, dünyanın həsəd apardığı geyimlərini hətta “Umbro”dan da ucuz satmağa razı olub?
Kiçik bir araşdırma apardıq və səbəbi tapdıq.
Doğrusu, məlumatı AFFA-nın qəfil açıqlaması şübhələrimizə səbəb olmuşdu. Necə ola bilər ki, belə bir anlaşma hansısa tədbirlə, imzalanma mərasimi ilə təbliğ edilməsin. Assosiasiya həqiqətən də sözügedən şirkətlə əməkdaşlıq edəcəksə, bu, yüksək səviyyədə təşkil olunan imza mərasimi ilə elan edilməliydi. Amma AFFA yalnız öz saytı və “facebook” səhifəsi vasitəsi ilə xəbər yayıb, işi bitmiş saydı.
“Nike” tanınan firmadı və AFFA-yla yüngülvari anlaşmasını nüfuzuna xələl gətirəcək səviyyədə elan etməz. Ortada hansısa anlaşma, yüksək səviyyəli rəsmi müqavilə olmadığından, onlar sadəcə, malların qiymətində razılaşıb və pulunu alaraq, formaları təslim edib.
Bəs, AFFA-nın tələm-tələsik Şimali İrlandiya ilə oyuna çatdırdığı bu formaların özəlliyi nədir ki, onlar həm ucuz, həm də keyfiyyətlidi?
Tural Piriyev deyir ki, yeni formalar "Nike" şirkətinin buraxdığı eyni dəst-xəttə daxildir. O, formaya müəyyən element artırmağın əlavə vəsait tələb etdiyini bildirib: "Əvvəllər bütün ölkələr müxtəlif dizayn formasını seçirdilər. Amma indi dəyişiklik etmək əvvəlki kimi mümkün deyil. Müəyyən elementlərin artırılması əlavə xərc deməkdir. Bizim istəyimiz həm keyfiyyətli, həm də daha ucuz qiymətə forma seçmək idi ki, buna da nail olduq".
Mikayıl Nərimanoğlu da oxşar fikirlər səsləndirir: "Hansısa eksklüziv dizayn olanda qiymət çox baha olur. Bu formanı bizə "Nike" təklif edib. Biz də razılaşmışıq. İstəyimiz o idi ki, həm ucuz, həm də keyfiyyətli forma əldə edək. Komandamız bu formalardan istifadə edəndə hamı keyfiyyətini görəcək. Formalar yoxlanıldıqdan sonra alınıb. Millimizin baş məşqçisi Robert Prosineçkiyə də göstərilib və o da bəyənib. Bu formalar həm qiymət tərəfdən sərfəlidir, həm də keyfiyyət".
Bəli, keyfiyyətə sözümüz yoxdu, onlar həqiqətən orijinal formalardı. Çünki milli komanda oyuncaq deyil, beynəlxalq arenaya çıxır, “Nike” üzərində emblemləri olan, lakin müqavilə bağlamadıqları geyimə görə AFFA-nı topa tutar. Onların gözü görə-görə hansısa Çin və ya Türkiyə istehsalı olan geyimlərdən istifadə etmək mümkünsüzdü. Bunu bəlkə də ölkədaxili yarışlarda etmək olar, ancaq beynəlxalq miqyaslı yarışlarda yox.
O ki qaldı sirri-xudaya, sadəcə, bütün geyimlər ikinci əldən alınmadı. Hansısa komanda, deyək ki, eyni dizayndan istifadə edən Fransa millisi bu formalardan həddindən artıq çox sfariş verib. Onlar evdə keçirdikləri Avropa çempionatı üçün sifariş verdikləri geyimlərin bir qismindən imtina edib. “Nike” bu sövdələşmədən – maddi anlamda və reklam baxımından – onsuz da kifayət qədər qazandığından imtina edilən formaları ehtiyatda saxlayıb. Və AFFA kimi müştərilərə gözdən çıxardığı malları eyni keyfiyyətdə, amma daha ucuz satıb.
Hər yeni müştəri fərqli dizayn, fərqli rənglər istəyir. AFFA isə təklif edilən istənilən rəng və dizaynla razılaşdığı üçün anlaşma çətin olmayıb. Fərqli dizayn qiymət artımına səbəb olur, xüsusi sifariş sayılır. Lakin bizimkilər kiloqramla paltar alanlar kimi, istənilən şərtlə razılaşıb. Beləcə həm qiymət, həm də keyfiyyət bizimkilər üçün əlverişli olub.
“Nike” də uduzmayıb – şirkət onsuz da imtina edilən bu mallara görə xərcini çıxarıb. İndi qaytarılan malları milli komandanın geyinməsi onlara əlavə reklam imkanları açır. Hətta ola bilsin, formalar açıqlanandan da ucuz qiymətə başa gəlib. Və AFFA-ya bu işdə vasitəçi olanlar öz qazanclarını da götürəndən sonra qiymət “Umbro” ilə müqayisədə 11 faiz ucuz başa gəlib.
Beləcə AFFA həm özünü, həm də “Nike”ı reklam etmək fürsətini qaçırmayıb. Başqalarının sifariş, sonradan artığından imtina etdiyi formaların üzərinə AFFA-nın loqosunu yapışdırmaqla “daha ucuz, daha keyfiyyətli” məhsul əldə ediblər.
İndi eyni üsulla AFFA-dan maliyyələşən bir çox klublar da geyindiriləcək. Bununla vasitəçilər əməlli-başlı varlanacaq, pulu buraxan SOCAR (yəni dövlət) aldadılacaq.
Milli komandaların oyunçularını bilmirəm, biz tərəflərdə başqasının geyimini əyninə keçirmək eyib sayılırdı. Hətta nimdaş, ucuz qiymətə aldığımız dəbsiz paltarlarımızı geyinər, kiminsə qarderobundan çıxarıb atdıqlarına baxmazdıq. Ölənlərin atılmaq üçün ayrılmış paltarları da adətən imkansızlara, səfillərə, yetimlərə paylanardı. Bax, bu situasiyada AFFA həmin yetimlər kimidi, ancaq bir fərq var – həm pul xərcləyir, həm də dilənçi payı ilə “mükafatlandırılır”.
İndi bilinizmi AFFA niyə “Nike”ı “like” edib (bəyənib)?
FƏRİD