Ölkə futbolu
Hanı illərlə göyə sovurduğunuz pulların nəticəsi?!
10 ildən çoxdu Azərbaycan futbolu eyni rəhbərlik, eyni tər…
10 ildən çoxdu Azərbaycan futbolu eyni rəhbərlik, eyni tərkiblə idarə olunur. İdeoloqlar da bəllidir. Uzun illərdi həvəskar təfəkkürlə eksperimentlər aparılır, dövlətin, xalqın milyonları xərclənir. İldən ilə tənəzzül pik nöqtəyə yaxınlaşır…
Klubların uğurlarını qısqanan, 2013-dən startı verilən "boğma" əməliyyatı, bir çox komandaların dağılması fonunda digərlərini ələ keçirənlər onlara baş əyməyən "Qarabağ"ın uğurlarına möhtac qalıb. Hər gün çıxıb yeni "ideya"lardan danışırlar.
Sanki yeni gəliblər, bugünə qədər həyata keçirilən "konsepsiya"ların bunlara aidiyyatı yoxdur. Milyonları çölə ata-ata axtyamovlardan tutmuş eddilərin arxasınca düşdüyünüz "konsepsiya"larla 10 ildə 10 yaşlı uşaqlar artıq 20 yaşlı bığıburma gənclərdi.
Klublara yeni gələnlər haqlı-haqsız özlərini qorumaq, günlərini uzatmaq, biabırçı nəticələri unutdurmaq üçün ifşa olunana kimi özlərindən öncəkiləri hədəf seçirlər. 10 ilin "konsepsiya" sahibləri kimləri "vururlar" – özləri özlərini?! Edilən əməllər bumeranq dalğası kimi öz əlləri ilə geri qayıdır artıq. Futbolu dərk etdikləri kimi futbol ictimaiyyətini də ən yaxşı halda hələ ki, sadəlöhv sayırlar. "Özfəaliyyət" davam etməkdədir…
Son illər Azərbaycan futbolunda əvəzedicilərlə bağlı layihə ən uğurlulardan idi. Pis-yaxşı üzdə olan gənclərimizin yetişməsində əvəzedicilər çempionatının müstəsna rolu var. İndi isə əlacsızlıqdan, daxili "oyun"ların nəticəsi olaraq Diviziona qatılır. Daha doğrusu, çoxluq onların tərəfində olduğu üçün Divizion əvəzedicilərə qoşulur. Adı da qoyulur alqı-satqı, "virus"lardan təmizləmə əməliyyatı.
Sərf edəndə UEFA tövsiyyələri, xəbərdarlıq məktubları tez-tez yada salınır. Bir-ikisinə bizlər də nəzər yetirək…
Çempionlar Liqası, Avroliqada iştirak edən komandaların sifariş vərəqində yaş həddini nəzərə almaqla mütləq klubun öz yetirmələri olmalıdır. Səhv salınmasın, ümumi yerli futbolçular yox, sırf klubun yetişdirdiyi gənclər… İsveçrədən UEFA bunu düşünə bilir, ölkə çempionatında isə belə tələb yoxdur və illərdi davam edir. Ona görə də boşluğu doldurmaq üçün bu mövsüm "Qarabağ" məcbur olub 5 (!) qapıçı sifariş etdi.
Hər addımda klublar günahlandırılır. Dağılan, dağıdılmış klublarda da "sistem" eyni idi, qohum, dost, tanış. Vaxtında sərt qanunlarla qarşısı alınsaydı, nə indiki durum yaranardı, nə də 90% klublar dağılmazdı.
Hər dəfə lisenziyalaşdırma ilə bağlı maliyyə meyarı gözə soxulur. Təkrarçılıq olmasın, "Neftçi"də çalışdığım müddətdə dəfələrlə futbolçuların ikili müqavilələri ilə bağlı duruma son qoyulması üçün rəsmi müraciətlərimiz, görüşlərimiz olub. Hətta futbolçuların şəxsi müqavilələrini audit yoxlamasından keçirərək Lisenziyalaşdırma Komissiyasına təqdim etmişik. Rəsmi görüşümüzdə cavab bir olub, qəbul edə bilmərik. Niyə? Digər klublarla fərq dərhal üzə çıxar, balans pozular, UEFA-ya təqdim edildikdə böyük qalmaqal yaşanar. Təsəvvür edin, doğru sənədlər qəbul olunmur, saxtalara isə "yaşıl işıq" yandırılır. Klublar düzgün idarə olunmur deyəndə, bu yolla onlara "münbit" şərait yaradılıb, yaradılır və qanunsuzluqdan maraqlılar istədiyini edirlər.
Limit tətbiq edilir, uşaqlığını, yeniyetməliyini futbola həsr etmiş gənclər çölə atılır, sabahın "cinayətkar"lığına şərait yaradılır. Bu addımın özü bir cinayətdir, insan hüquqlarının pozulmasıdır.
Messi, Ronaldo, Neymar, Modriçdən tutmuş üzü aşağı hərənin öz futbolçu səviyyəsi var və buna uyğun da müvafiq liqalarda çıxış edirlər. Süni olaraq qarşıları alınmır, təbii peşəkar seçim aparılır.
Dəfələrlə bildirmişəm, çempionatda sifariş vərəqinə legionerlərlə bağlı ümumi limit qoyulsun. 6+5 limit varsa, klubların 15-20 legioner futbolçuların transfer etməsinə ehtiyac yoxdur. Sərt futbol qanunları ilə qarşısını almamaqla100-lə səviyyəsiz legionerlərin Azərbaycana gəlməsinə təkan verilib, 1000-lərlə yerli gənclərin qarşısı alınıb, məhv edilib.
"Kolxoz", "sağıcı" təfəkkürü ilə sponsorlar müflis olub, ayılanlar ayılıb, qaçanlar qaçıb, qazananlar da qazanıb. Qazanmayan Azərbaycan futbolu olub.
Divizionda klubların əksəriyyəti bir əldən maliyyələşir. Əksəriyyətinə nəzarət, kadr siyasəti bir mərkəzdən aparılır. Dost-tanış qalmayıb yerbəyer edilməsin. "Kadr" çatışmamazlığına görə "əvəzolunmaz"lara artıq eyni anda 2-3 vəzifə tapşırılır. Futbolu bilmirlər, bəllidir, bəzilərinin maliyyə maxinasiyalarında ifşa olunmasına baxmayaraq, "günəşli sabaha" aparılan "uğur"lu yol davam etdirilir…
Dövlətin, xalqın pulu ilə saxlanılan, tam nəzarətdə olan klubların canına "virus" haradan yoluxa bilərdi?! İngilisayağı futbol siyasətilə "noviçok" viruslarını futbola özünüz yoluxdurmamısınızmı?!
Diviziondan yuxarı futbolçu gəlmir. Hanı bəs illərlə göyə sovurduğunuz pulların nəticəsi?!
Oliqarx klubları dağıldı. Təbirinizcə günah özlərində idi. İndi dağılan klubların günahkarları kimlərdi?! Az qalıb, belə gedişlə sonda azarkeş, xalqın özü günahlandırılacaq…
Növbəti mövsümdə Divizionda 80-90 limitdən "yaşlı" futbolçu çıxış edəcək. Qalanları isə gedib bazarlarda top əvəzi qarpızlarla "oyna"malıdır. 8 komanda əvəzedicilər olacaq. Əgər əvəzedicilər heyətdə 23-25 yaşlı 5-6 futbolçu saxlayacaqsa, indidən gedib özlərini futbolla birgə assınlar. Bugünə kimi elitaya futbolçu axını baş verməyibsə, əvəzedicilərdə onlar ancaq yeniyetmələri beşikdəcə "boğa" bilərlər. Avropanı nümunə gətirənlər ağah olsun ki, orada aşağı liqalarda klubların "B" komandaları çıxış edir. Əvəzedici komanda ilə "B" komanda təfəkkürü fərqli anlayışlardır. Avropaya baş vurmağa ehtiyac da yoxdur, vaxtilə "Bakı"nın "Lokomotiv"i kimi.
Divizionda maksimum 30-40 limitdən yuxarı futbolçu çıxış edəcək. Yerdə qalan 40-50 futbolçunun da yolu bazarlara, ən yaxşı halda Region Liqasınadır…
UEFA vaxtaşırı klublarımıza uşaq futbolunun inkişafı üçün maliyyə yardımları da edir. Əcnəbilər futbolla yanaşı uşaqlarımızı da düşünür. Avropa ali futbol qurumunun tövsiyyələrindən istifadə edib lisenziyalaşdırma "oyun"ları əvəzinə Azərbaycan futbolunun gələcəyi düşünülməli, təmin edilməlidir.
Bir ildən sonra Avroliqanın finalı, 2020-də Avropa çempionatı gəlir. Məşhur idman devizi var, "əsas qalib olmaq deyil, iştirakdır". Azərbaycan futboluna bu da yaramır. Əsas nə iştirak, nə də qalib olmaqdır, əsas təşkil edib başqalarını seyr etməkdir. Futbolumuz olmasa da olar…
TAHİR SÜLEYMANOV