Bizi izləyin

Layihə

Futbolda uşaq hüquqları necə qorunur?

blank
blank

Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Baş Məclisinin qəbul etdiyi Uşaq Hüquqları haqqında Konvensiyanın Azərbaycan Respublikası tərəfindən ratifikasiya edilməsinin 30 ili tamam olur. Bu səbəbdən Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkilinin (Ombudsmanın) təşəbbüsü ilə 2022-ci il 20 oktyabr – 20 noyabr tarixləri “Uşaq Hüquqları Aylığı” elan edilmişdir. “Futbolinfo” da bu təşəbbüsə biganə qalmayıb futbolda uşaq hüquqlarının necə qorunduğunu araşdırmağı lazım bildi.

 

***

 

Uşaqların hüquqlarının müdafiəsi  hər bir cəmiyyətdə böyük önəm kəsb edir. İdmanda, o cümədən futbolda da uşaqların hüququna xüsusi önəm verilir. Xüsusən transfer məsələlərində, belə deyək, onların yaşayış yerlərinin dəyişdirilməsi zamanı tətbiq olunan qaydalara əhəmiyyət verilir. FİFA prosesi qanunlarla tənzimləyir.

 

Əslində, uşaqların futbol oynamağa marağının artması sosial təminatda problemlərin yaşanması ilə sıx əlaqəlidir. Yaşadığı ölkədə elmə və təhsilə böyük dəyərin verilməməsi və yaxud futbolçuların elm və sənaye işçilərindən çox məvacib alması balansın pozulmasına səbəb olur. Bir yerdə kütləvi axın baş verirsə, orada da qanun pozuntularına meyillik arta bilər. Çünki vəziyyətə nəzarət etmək çətinləşir. Həm də ki, qazanc olan yerdə qanunsuzluğa həvəs çoxalır. Çünki hüquqi prosedurların çətinliyinə görə insanlar rahat yola əl atmaq istəyir. Futbolda belə qanunsuzluqlara əl atanlar daha çox olur. Uşaqların arxasında gizlənib fırıldaqçılığa əl atmaqdan da asan heç nə yoxdur.

 

Adətən belə problemlər daha çox Afrika, Cənubi Amerika və Asiya ölkələrində yaşanır. Maliyyə probleminə görə istedadlı uşaqlar daha ucuz qiymətə Avropa ölkələrinə yollanır. Xüsusən afrikalı yeniyetmələrin Avropa klublarına gətirilməsi hələ müstəmləkə dövrlərindən başlamışdı. Onların əksəriyyəti də Fransa, Portuqaliya və Belçika çempionatlarına üz tuturdu.

 

1990-cu ildə Pol Karlie adlı şəxs Afrikadan Avropaya gətirilən, amma sonradan bəyənilmədiklərinə görə çölə atılan yeniyetmələrə dəstək məqsədi ilə müdafiə təşkilatı yaratdı. Həmin dövrdə BMT-nin Uşaq Hüquqları Konvensiyası kimi uşaq hüquqlarını qoruyan beynəlxalq müqavilələr və bu müqavilələrə tərəf olan dövlətlərin daxili qanunvericilikləri yetkinlik yaşina çatmayan idmançıların futbol üzərindən mənəvi və maddi zərərə, istismar olunmalarına və insan alverinə məruz qalmaları kimi probləmləri həll edə bilmirdi.

 

FİFA ilə əməkdaşlıq nəticəsində 1990-cı illərdən bu problem qaydasına salındı. Artıq 2005 və 2009-cu illərdə Futbolçuların Statusu və Transferi Təlimatında (FSTT) uşaqların müdafiəsi ilə bağlı maddədə dəyişiklik edilmişdi. FSTT-nın 19-cu maddəsi yetkinlik yaşına çatmayan uşaqların transferi məsələsi həsr edilmişdir.

 

Maddə 19 – Yetkinlik yaşına çatmayanların müdafiəsi

  1. Futbolçuların beynəlxalq transferlərinə yalnız futbolçunun yaşı 18-dən yuxarı olduqda icazə verilir.
  2. Bu qayda üçün aşağıdakı üç istisna tətbiq ediləcəkdir:
  3. a) Əgər futbolçunun valideynləri yeni klubun yerləşdiyi ölkəyə futbolla əlaqəli olmayan bir səbəblə köçmüşlərsə.
  4. b) Transfer Avropa Birliyi və ya Avropa İqtisadi Bölgəsinin sərhədləri daxilində reallaşarsa və futbolçu 16-18 yaş arasında olarsa.

Bu vəziyyətdə yeni klub aşağıdakı minimum öhdəlikləri yerinə yetirməlidir:

  1. Futbolçulara ən yüksək milli standartlara uyğun təlim və müvafiq futbol təhsili verməli.
  2. Peşəkar futbol oynamağı dayandırsa, oyunçunun futboldan fərqli bir karyera qurmasına imkan verən akademik və / və ya məktəb və ya peşə təhsili və / və ya təlim zəmanəti.

III. Futbolçunun ən yaxşı baxımı üçün lazımi tədbirlərin görülməsi (ev sahibi ailəsi ilə və ya klubun ən uyğun standartlarda yerləşməsi və s.).

  1. Belə bir futbolçunu qeydiyyata alırsa, yuxarıdakı öhdəlikləri yerinə yetirdiyinə dair müvafiq federasiyaya sübut təqdim etməlidir.
  2. c) Oyunçu milli sərhəddən 50 km-dən çox olmayan məsafədə yaşayırsa və qonşu ölkə federasiyasında qeydiyyata alınan klub milli sərhədddən 50 km məsafədədirsə. Oyunçunun iqamətgahı ilə klub mərkəzi arasındakı məsafə 100 km-dən çox olmamalıdır. Bu vəziyyətdə futbolçu ailəsi ilə birlikdə yaşamağa davam etməlidir və hər iki federasiya da öz razılığını bildirməlidir.
  3. Bu maddədəki müddəalar, əvvəllər heç bir klubda qeydiyyatdan keçməmiş, ilk dəfə qeydiyyatdan keçmək istədiyi ölkənin vətəndaşı olmayan və ən azı 5 il ara vermədən müvafiq ölkədə yaşamış futbolçuya da şamil olunur.
  4. 2-ci paraqrafa uyğun olaraq hər bir beynəlxalq transfer və 3-cü bənddə qeyd olunan qeydiyyata alınmaq istədiyi ölkədə ən azı 5 il fasiləsiz yaşayan hər xarici oyunçunun ilk qeydiyyatı Futbolçuların Status Komitəsi tərəfindən təyin edilmiş Alt Komitə tərəfindən təsdiq edilməlidir. Təsdiq üçün ərizə futbolçunu qeydiyyatdan keçirmək istəyən federasiya tərəfindən ediləcəkdir. Əvvəlki federasiyaya da öz mövqeyini bildirmək imkanı veriləcəkdir. Alt Komitənin razılığı federasiyanın Beynəlxalq Transfer Sertifikatı və ilkin qeydiyyat tələbindən əvvəl alınmalıdır. Bu müddəanın hər hansı pozuntusu halında FİFA-nın İntizam Məcəlləsinə uyğun olaraq İntizam Komitəsi tərəfindən sanksiyalar tətbiq ediləcəkdir. Alt Komitəyə müraciət etməyi ləğv edən federasiya ilə yanaşı, alt komitənin razlığı olmadan Beynəlxalq Transfer Sertifikatı verən əvvəlki federasiya ilə yetkinlik yaşına çatmayan uşağın təhvil verilməsi barədə razılığa gələn klublar barədə də sanksiya tətbiq edilə bilər.
  5. Yetkinlik yaşına çatmayanların ilkin qeydiyyatı və beynəlxalq transfer qaydaları bu təlimatın 2 nömrəli əlavəsinə daxil edilmişdir.

 

Maddə 19bis- Yetkinlik yaşına çatmayanların Akademiyaya qeydiyyatı və məlumatlandırılması

  1. Akademiyası fəaliyyət göstərən klubları, onunla qanuni, maliyyə və ya faktiki əlaqələri olanlar, akademiyada iştirak edən yetkinlik yaşına çatmayanların klubun fəaliyyət göstərdiyi bölgədəki federasiyaya hesabat verməlidirlər.
  2. Hər bir federasiya, hər hansı bir klubla hüquqi, maliyyə və faktiki əlaqəsi olmayan bütün akademiyaların aşağıdakıları etməsini təmin etməlidir.
  3. a) müvafiq milli çempionatlarda iştirak edən bir kluba rəhbərlik etmək; akademiyanın fəaliyyət göstərdiyi bölgədəki federasiyaya bütün futbolçuları xəbərdar etmək və ya klubun özünü qeydiyyata alması; və ya
  4. b) Təlim üçün akademiyada iştirak edən bütün yetkinlik yaşına çatmayanları, fəaliyyət göstərdikləri bölgədəki federasiyaya xəbərdar etmək.
  5. Hər bir federasiya, klublar və akademiyalar tərəfindən doğum tarixi və yetkinlik yaşına çatmayanların adlarını qeyd edəcəkdir.
  6. Bildiriş verməklə akademiyalar və futbolçular FIFA-nın Əsasnaməsində göstərilən qaydada futbol oynamağı və mütəşəkkil futbolun mənəvi prinsiplərinə riayət etməyi və təbliğ etməyi öhdələrinə götürürlər.
  7. Bu müddəa hər hansı bir şəkildə pozularsa, İntizam Komitəsi FİFA İntizam Məcəlləsinə uyğun olaraq sanksiya tətbiq ediləcəkdir.
  8. 19-cu maddə, bildirmək istədikləri ölkənin vətəndaşı olmayan bütün yetkinlik yaşına çatmayanların bildirişlərinə tətbiq edilir.

 

Qeyd etdiyimiz qərarlar qəbul olunduqdan sonra uşaqların hüquqları daha yaxşı qorunmağa başladı, onlar pulgir işbazların oyuncağına çevrilməkdən yaxa qirtardılar. Düzdü, yenə belə cəhdlər olur, bir çox imkansız ailələr tora düşür. Lakin hüququnu bilənlər FİFA-nın qanunlarından faydalanaraq vəziyyətdən çıxır. Qanunlar uşaqların hüquqlarını qorumaq üçün tərtib edilib, ondan düzgün faydalananlar çətin vəziyyətə düşmür. Valideynlər uşaqlarının hüquqlarını bilməli, onları qorumaq üçün çalışmalıdı.

 

ABBAS

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanıb.

Sahə: Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafında idmanın rolu

blank
Reklam

Reklam


blank
Ölkə futbolu2024-01-19 10:00

“Neftçi”nin Kamilləşmə dərdi

blank
Ölkə futbolu2024-01-19 09:45

“Qarabağ”ın sabiq məşqçisi psixoloq yardımına möhtacdır

blank
Dünya futbolu2024-01-19 09:27

“Qarabağ”ın rəqibindən əzmkar qələbə

blank
Ölkə futbolu2024-01-19 09:10

Mutu “Neftçi”yə görə 100 min avrodan keçib

blank
Ölkə futbolu2024-01-19 08:52

“Kocaelispor” Ramil Şeydayevi sifariş etdi

blank
Ölkə futbolu2024-01-19 08:34

Kontenin transferinə nə qədər xərcləndi?

blank
Dünya futbolu2024-01-19 08:17

“Neftçi”nin legioneri BƏƏ yığmasına qarşı oynadı

blank
Ölkə futbolu2024-01-19 08:00

Premyer Liqa: ilk yarının seçilənləri

blank
Dünya futbolu2024-01-19 03:31

“Real” “Atletiko”ya uduzdu, kubokda mübarizəni dayandırdı

blank
Dünya futbolu2024-01-19 02:06

“Napoli” darmadağınla finalda

blank
Dünya futbolu2024-01-19 01:44

Henderson rəsmən “Ayaks”da

blank
Müsahibə2024-01-19 00:57

“Kəpəz” ilk gündən məndə xoş təəssürat yaratdı”

blank
Dünya futbolu2024-01-19 00:36

1/8 finalın bütün iştirakçıları müəyyənləşdi

blank
Dünya futbolu2024-01-19 00:03

“Qalatasaray” Diniyevli “Ümraniyəspor”u darmadağınla keçdi

blank
Digər idman növləri2024-01-18 23:48

Azərbaycan birinciliyinin fərdi yarışları başa çatdı

blank
Dünya futbolu2024-01-18 23:18

“Napoli” müdafiəçisini icarəyə verdi

blank
Dünya futbolu2024-01-18 23:05

Azərbaycanlı futbolçunun komandası Türkiyə kuboku ilə erkən vidalaşdı

blank
Dünya futbolu2024-01-18 22:09

“Qarabağ”ın rəqibində ayrılıq

blank
Dünya futbolu2024-01-18 21:49

Məhəmmədəliyevin komandasında yeni baş məşqçi

blank
Dünya futbolu2024-01-18 21:15

Kin “Atletiko”ya keçə bilər

blank
Dünya futbolu2024-01-18 20:40

Retkliffin 4 hədəfi

blank
Ölkə futbolu2024-01-18 19:05

“CBC Sport” “Xəzər Bakı” barədə videoreportaj hazırladı – VİDEO

blank
Dünya futbolu2024-01-18 18:39

“Real Sosyedad” satacaq, “Real” da qazanacaq

blank
Digər idman növləri2024-01-18 18:24

“Azərreyl” liderliyi ələ keçirdi

blank
Dünya futbolu2024-01-18 18:12

Henderson 2,5 illik müqavilə bağlayacaq

blank
Digər idman növləri2024-01-18 18:00

Avstraliyada gərgin oyunlar və sensasiyalar

blank
Digər idman növləri2024-01-18 17:45

Formula 1 və komandaların saytları 20 il əvvəl

blank
Ölkə futbolu2024-01-18 17:33

Azərbaycan kubokunun 1/8 final mərhələsinin oyun cədvəli bəlli oldu

blank
Premyer-liqa2024-01-18 17:00

Premyer Liqada qış bazarlığı – YENİLƏNİR

blank
Dünya futbolu2024-01-18 16:45

“Beşiktaş”ın futbolçusu Fransa klubunda

blank
Premyer-liqa2023-12-23 22:28

“Səbail” “Sumqayıt”a belə məğlub oldu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-12-22 19:12

“Qəbələ” “Sabah”a belə qalib gəldi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-12-03 17:42

“Kəpəz” “Sabah”a belə uduzdu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-11-12 20:26

“Qəbələ” “Zirə”yə belə uduzdu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-22 19:38

Qəbələdə 5 qol – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-20 23:24

“Səbail” “Neftçi”yə belə məğlub oldu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-20 22:57

“Turan Tovuz”la “Qarabağ”ın məhsuldar heç-heçəsi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-20 21:44

Ayxan Abbasov: “VAR-da olanlar başqa oyuna baxırdılar” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-20 21:16

Qurban Qurbanov: “Oyunumuzdan razı qalmadım” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-08 22:31

“Qarabağ”dan “Neftçi” üzərində inamlı qələbə – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-07 18:52

“Qəbələ” “Səbail”ə belə uduzdu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-06 21:16

“Mütləq çempion olmaq kimi məqsədimiz yoxdur” – Rəşad Sadıqov

blank
Premyer-liqa2023-10-01 21:10

“Araz-Naxçıvan” “Zirə”yə belə qalib gəldi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-01 19:37

“Kəpəz” “Qəbələ”yə belə uduzdu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-01 19:00

Azər Məmmədov: “Çempionatın sonuna qədər…” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-01 18:44

Elmar Baxşıyev: “Qələbə təsadüfi də ola bilər” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-10-01 18:09

Gəncə azarkeşlərindən Tərlan Əhmədov səsləri – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-30 20:36

“Səbail”lə “Sabah”dan məhsuldar heç-heçə – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-30 19:24

“Turan Tovuz” “Neftçi”yə belə uduzdu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-25 22:12

“Qəbələ” “Qarabağ”a belə uduzdu – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-24 22:14

“Səbail” “Araz-Naxçıvan”a belə qalib gəldi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-24 20:49

“Sabah”la “Kəpəz”dən məhsuldar heç-heçə – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-23 23:37

“Zirə”nin “Neftçi” ilə heç-heçəsi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-23 20:57

Turun açılış matçında heç-heçə – VİDEO

blank
Milli komanda2023-09-21 13:58

Millimiz Niderlandı belə darmadağın etdi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-17 22:08

“Qarabağ” “Sabah”ı belə məğlub etdi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-17 20:19

“Qəbələ”nin “Turan Tovuz”la heç-heçəsi – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-16 19:25

“Səbail”dən darmadağın – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-16 18:55

Azər Məmmədov: “Oyunumuz alınmadı” – VİDEO

blank
Premyer-liqa2023-09-16 18:40

Şahin Diniyev: “Ən çətin oyunlarımızdan birini keçirdik” – VİDEO

Facebook

Gündəm