Psixoloji portret: Şopen və Yeseninin davamçısı – Şahin Diniyev

“Psixoloji portret” rubrikası “ekvator”u arxada qoyub. Bu dəfə bəhs edəcəyimiz qəhrəman Şahin Diniyevdi. Hazırda “Kəpəz”in “sükanı arxası”nda dayanan qəhrəmanımız teleekrandan baxarkən, fağır insan təəssüratı yaradır. Bəs, həqiqətdə necədi?

Futbolçu karyerası ərzində mütəxəssis ölkə xaricində 125 dəfə əcnəbi klubların formasını geyinib. Başqa sözlə, Diniyevin “çölçülük” təcrübəsi kifayət qədərdi. Bu səbəbdən də təcrübəli mütəxəssisin ekstravert olmaması baxımından psixoloji möhkəmliyi formalaşıb. 

Şahin Diniyev intravert xüsusiyyətlərə sahibdi. Onun öz daxili dünyası var və əhval-ruhiyyəsini məhz  bu amil formalaşdırır. Qəhrəmanımız tipik melanxolikdi. 

Diniyevin tez incik düşməsini onu tanıyan hər kəs bilir. Ən xırda detala görə, mütəxəssis küsmək xüsusiyyətinə sahibdi. Bu, kiminsə zəifliyi anlamına gəlmir. Melanxoliklərin bünövrəsi belə qurulub. Adi bir sual onların xətrinə dəymək üçün kifayət edir.

Diniyevin daxili dünyasına qapanıq insan olduğunu sübut edən kifayət qədər məqam var. Birini də biz xatırladaq. Mütəxəssis milli komandanın “sükanı arxası”nda olduğu dövrdə Finlandiya üzərinda qazanılan qələbədən sonra göz yaşlarını saxlaya bilməmişdi. Psixologiyadan uzaq insanlar üçün “kişi ağlamaz” termini ön planda olsa da, əslində bu, melanxoliklərin intravert olmasından qaynaqlanan bir duyğudu. Onlar uzun illər əvvəl yaşadıqları bir hadisəni xatırlayaraq, parallel aparıb bu cür kövrəlmək xüsusiyyətinə sahibdilər.

Melanxoliklər daim istənilən hadisəni ürəklərinə salırlar. Bəs, Diniyev? Götürün elə ötən tur “İnter”lə baş tutan matçı. Diniyevin komandası 1:4 məğlub olduqdan sonra “bizi hər kəsin təqid etmək hüququ var. Lap süpürgəçinin də” dedi. Niyə? Çünki mütəxəssis inciyib. Kimdən, nədən küsüb? Bunu heç kimə deməz. Xüsusiyyətləri budu. Sakitçə, daxili dünyalarında sanki güzgüyə baxıb, ürəklərini özlərinə  boşaldırlar.

Melanxoliklərdə inandırmaq bacarığı olduqca yüksək səviyyədədi. Diniyevin komandalarında heç vaxt ulduz futbolçu olmayıb. Ancaq o, yetirmələrini güclü olduqlarına daim inandırmağı bacarıb. Təcrübəli mütəxəssisin arxivinə baş vurarkən, bir çox bu cür misallara rast gəlmək mümkündü. Sonuncu qəhrəmanlıq Moldova “Daçiya”sına qarşı oyunda qeydə alındı. Evdə qolsuz bərabərliyə qalan “Kəpəz” tarixində ilk dəfə avrokuboklarda mərhələni səfər matçında adladı.

Melanxoliklər əzmkar, minimumdan maksimumu sıxmağı bacaran insanlardı. Ancaq onlar heç vaxt böyük sərmayə yatırmaq riskinə getirmirlər. Sakit, “az olsun, həmişə olsun” prinsipləri melanxoliklərin həyat şüarıdı. Başqa sözlə, “bütün yumurtaları bir zənbilə yığmırlar” – iqtisadi termindi.

Melanxoliklər tənha qalıb fikrə dalmağı, səs-küylü kompaniyalardan daha üstün tuturlar. Onlar daim hamıdan dəstək gözləyir. Bu dəstəyi aldıqda, “öz boşqabları”nda olur, dağları çevirmək gücü alırlar. Bu cür insanlar incəsənətə meylli olurlar. Şopen, Çexov, Yesenin – melanxolik xarakterini özündə cəmləyən şəxsiyyətlərdi. Diniyevin rəhbərlik etdiyi komandalar da öz dəst-xətti ilə seçilib. O, sanki hər dəfə bir yeni incəsənət əsəri yaratmaq istəyir. Əlbəttə, hər əsər uğurlu alınmır. Ancaq unutmayaq ki, rəssamın fırçası ucuz olanda, yaratdığı əsər də ideal olmur. 

Premyer Liqada çalışan baş məşqçilərlə müqayisə aparsaq, Diniyevin obrazına ən yaxın “İnter”in baş məşqçisi Zaur Svanadzedi.  

CEYHUN ƏLİYEV