Layihə

İdman mətbuatı bu gün – I yazı

Dünən idman jurnalistlərinin peşə bayramı idi. Kiminsə yad?…

Saat: 10:07 Tarix: 03/07/2018

tərəfindən paylaşıldı

Dünən idman jurnalistlərinin peşə bayramı idi. Kiminsə yadına düşdükmü? Əksər cavabların “Yox!” olduğunu monitor arxasından da görə bilirəm.

Azad, güclü mətbuat hər bir sağlam cəmiyyətə vacibdi. Lakin cəmiyyət özü sağlam deyilsə, ayna rolunu oynayan mətbuatın təmiz, şəffaf görüntüsü heç kimə lazım deyil. O ayna gerçəyi göstərir, eybəcərlikləri aşkara çıxarırsa, ya sındırılır, ya da üzünə pərdə çəkilərək bir küncə qoyulur. Bəzən olur ki, aynanın çərçivəsinə hansısa məmnuniyyət gətirən tablo salınır, gözlər aldadılır.

Necə ki, AFFA buna cəhd etdi. Media Komitəsi yaradan qurum hamını bir qəlibə qoymağa çalışdı. Haqlı tənqidlərdən yayınmaq, qulağıdinc yaşamaq, çirkin əməllərini ifşa edilmədən reallaşdırmaq üçün assosiasiya rəhbərliyi belə bir komitəyə ehtiyac duydu. Adını “mətbuata yardım etmək” qoyub, əsl niyyəti gizlətməyə çalışdılar.

Bacarmadılar. Maskalar tez cırıldı. Həm komitəyə daxil olmayan, həm də qurumda olub, susmayan jurnalistlər ipə-sapa yatmayınca AFFA geri çəkildi. Onlara susan media lazım idi, əməllərini faş edən mediaya maddi dəstəyi dayandırıb, indi də onları fərqli yolla təslim etmək istəyirlər. Qurumdan aylıq verilən 400-500 manatlıq ianə artıq yoxdu – AFFA sözəbaxmaz mətbuatı maliyyə sıxıntısı ilə imtahana çəkir. Bu kritik məqamda ayaqda qalan KİV-lərin hansılar olacağı çox maraqlıdı.

AFFA-nın baş katibi Elxan Məmmədov mətbuatın ona xidmət etməsini istəyir. Qurumdan maliyyələşən bütün klublara qadağa qoyulub – heç biri mətbuata hansısa şəkildə yardım edə bilməz. Yalnız “Neftçi” istisnadı, bu klub da məhdud sayda saytla əməkdaşlıq edir. Əvvəlki illərdən qalan ənənəni davam etdirməyə məcbur olmasaydılar, bu klub da çoxdan mediaya arxa çevirərdi. İlk vaxtlar “katibin qorunması şərtiylə” reklam müqavilələrinin bağlanması təklifi oldu, lakin heç kim buna getməyincə ətrafında söz-söhbətin böyük olduğu klub mediayla razılaşdı.

Əslində, klubların, AFFA-nın mətbuatla əməkdaşlıq etməsi tam normaldı. Bu, bütün dünyada var. İspaniyada “Marka” və AS nümunələrini göstərə bilərik. Eləcə də qonşu Türkiyədə konkret hansısa klublara yaxın olan qəzetlər, saytlar var. Klublar kimisə susdurmaq üçün yox, öz PR-nı təşkil etmək naminə bu yola əl atır.

Azərbaycanda isə klublar, AFFA bunu minnətlə edir. Sanki onların mediaya maddi dəstəyi ianə xarakterlidi, bunu etməyə borclu deyillər. Quyruq qapı arasında qalanda jurnalistlərin üstünə qaçanlar KİV-lə normal əməkdaşlıq etmir.

Ölkədə azad reklam bazarı olsaydı, münasibətlər bu səviyyəyə çatmazdı. Mətbuat öz gücünə görə reklam bazarına sahib olar, qüdrətini işiylə göstərərdi. Təəssüf ki, belə imkan yoxdu və klub reklamlarından olan asılılıq mətbuatın da gücünü, kəsərini azaldıb. Bir növ yaşamaq uğrunda mübarizədi, yaşamaq uğrunda mübarizədə boynubükük dayanmaq lazım gəlir, bir az dişli olanlar isə ara-sıra caynaq göstərməklə seçilir. Sistemi, real durumu bilənlər də bundan faydalanır.

AFFA, klublar özünü dolandıracaq səviyyədə fəaliyyət göstərsəydi, yenə vəziyyət anlaşılan olardı. Belədə bəlkə də mətbuata biganəlik, laqeydlik başa düşülərdi. Lakin iş ondadı ki, hamı dövlət büdcəsindən gələn dotasiya ilə dolanır, maaş alır, futbol oynayır, fəaliyyət göstərir. Və hamının cibini doldurduğu, dövlətin neft pullarını havaya sovurduğu bir zamanda yalnız daha çox əziyyət çəkən mətbuat heç kimin yadına düşmür. Halbuki təkcə PR üçün hamı büdcəsinin minimum 5-10 faizini xərcləməyə borcludu. Bu, kiminsə deyil, peşəkarlığın tələbidi.

Ümumiyyətlə, mətbuata münasibət belə olmalıdımı – bu sualla həmkarlarımıza müraciət etdik.

“Xəzər” TV-nin aparıcısı Sənan Abdullayev Media Komitəsi yarananda çox sevinibmiş: “Düşündüm ki, get-gedə daha da təkmilləşəcək. Baxmayaraq ki, adı, əslində, Elektron Media Komitəsi olmalı idi. Çünki televiziyaya heç bir aidiyyatı yox idi, qəzetlər isə minnətlə qəbul olundu. Amma hər halda ilk vaxtlarda uğurlu idi. Yazı qabiliyyəti olan, iş bilən, rəqabəti bacaranlar gec-tez önə çıxmalı idi. Bu isə olmadı. Mediaya maliyyə də belə ayrılmamalıdı. Məsələn, birinin layihəsini bəyənirsən və şans verirsən. Başdansovdu bir şey etdisə, pulu kəsib başqasına verirsən. Düşmən olacaqsa, cəhənnəmə olsun.

Düşmən demişkən, AFFA-nın sənə şübhəli baxması üçün çox da əziyyət çəkməyə ehtiyac yoxdu. Bir azca tənqid etmək yetərlidi. İndiyədək heç yerdə demədiyim adicə bir məqamı açıqlayım. 10 il (!) ərzində mətbuat nümayəndələri arasında millinin səfərlərini işıqlandırmağa ən az (2 dəfə) dəvət alan "Xəzər" TV-nin əməkdaşları olub. Bilirsiniz niyə? Tənqid etmişik və heç vaxt ağız açmamışıq”.

Futbolpress.az saytının rəhbəri Elçin Cəlilov mәtbuatın durumunun nәinki qәnaәtbәxş olmadığını, hətta burada bacaranla bacarmayan arasında fәrq qoyulmadığını düşünür. İlkin Vaqifoğlu (sportinfo.az) isə mətbuatın futbolumuza tay olduğu qənaətindədi: “Bir neçə il öncə media futbolumuzdan bir-iki addım öndə idi. İndi isə ikisi də eyni səviyyədədi. Mətbuata münasibət deyərkən, baxır söhbət kimdən, hansı qurumdan, klubdan gedir. Son illərdə müstəqil klubların sayı xeyli azalıb. Premyer Liqa və I divizion komandalarının mütləq əksəriyyəti AFFA-dan idarə olunur. Bu klubların büdcəsi AFFA tərəfindən müəyyənləşdirilir, prezidenti, icraçı direktoru, mətbuat katibi, baş məşqçisi, hətta xadiməsi və topdaşıyanı da AFFA tərəfindən təyin olunur. Belə bir vəziyyətdə klubların mediaya münasibəti, təbii ki, yaxşı olmayacaq. Yalnız müstəqil olduğunu iddia edən “Zirə”nin mətbuata saymazyana münasibətini qeyd etməliyəm. Görünən budu ki, vəzifəsinin önünə “president” yazılan Natiq İsmayılov orda heç bir səlahiyyət sahibi deyil, sıradan bir işçidi. Əlbəttə, böyük iş adamlarının, şirkətlərin futboldan çəkilməsindən sonra mətbuata yanaşmanın dəyişəcəyi gözlənilən idi. Mən hələ illər öncə təklif eləmişdim ki, KİV-ə barmaqarası yanaşan klubların fəaliyyətinin işıqlandırılmasına məhdud yer ayrılmalıdı”.

Ceyhun Rzayev (Xəzər TV) də mətbuatın acınacaqlı durumda olmasından danışır: “Mətbuata münasibətin hansısa mətbuat işçisini qane etdiyinə inanmıram. Səbəbləri çoxdu. Xüsusilə maddi baxımdan vəziyyət acınacaqlıdı. Saytlara kənardan reklam gəlmir, klublardan asılıdılar”.

Amal Abuşov (sport7.az) eyni mövqeni bölüşənlərdəndi: “Mətbuat diqtə olunan yox, diqtə edən tərəf olmalıdı. Amma hazırda belə deyil, mətbuatın ümumi durumu elə ölkənin durumu kimidi. Bu gün ictimai nəqliyyatda, səhiyyə və təhsil ocaqlarında, xeyir və şər məclislərində toplum hansı problemlərlə üz-üzədirsə, mətbuat da onlardan kənarda deyil. Təkcə mətbuatı tənqid etməklə hədəfdən yayınmış olarıq”.

Qol.az-ın rəhbəri Aydın Bağırov idman mətbuatına münasibəti qənəətbəxş sayır, amma: “Hesab edirəm ki, ciddiliyini və sanbalını qoruyan, jurnalistikanın verdiyi imkanlardan sui-istifadə etməyib təmiz işlə məşğul olan hər bir media qurumu və idman yazarına münasibət bütün dövrlərdə ümumən normal olub və olacaq da. Təbii ki, idman mediasının həm iqtisadi, həm də peşəkarlıq durumu məni ciddi şəkildə narahat edir. Düzdü, Qol.az da daxil olmaqla bir neçə sanballı sayt iqtisadi məsələləri çətinliklə də olsa, həll edir, amma digər saytların maddi durumu çox acınacaqlıdı. Bu isə birbaşa olaraq, medianın daha da inkişaf etməsi yolunda ciddi əngəldir. Bir çox saytın əsas problemi klubların reklamlarından asılı vəziyyətə düşməsidi. Bu, normalda qəbulolunmaz bir haldı. Amma təəssüf ki, bugün idman mətbuatımızın 95 faizi klub reklamlarından asılıdı. Məni narahat edən başqa bir fakt da var. Dünya çempionatı kimi yarışın getdiyi bir vaxtda belə, idman saytlarının əksəriyyətinə böyük şirkətlər reklam vermədi. Amma əslində əksinə olmalıydı. Düzdü, şirkətlərin özünün də maddi durumu devalvasiyaya qədərki kimi deyil. Amma istənilən halda, saytlarda böyük şirkətlərin reklamlarına rast gəlirik. İdman saytlarının isə hamısı da olmasa, əksəriyyəti bu proyektdən kənarda qalıb. Bunun da sadə bir səbəbi var: idman saytlarının oxucu reytiqininin ictimai-siyasi saytlarla müqayisədə bir xeyli aşağı olması. Məncə, sayt rəhbərləri gələcəkdə bu problemə, oxucu kütləsinin azlığına xüsusi diqqət yetirməlidirlə. Əks halda, sabah rəhbərlik etdiyi saytlar bir-biri sıradan çıxacaq. Çünki 1-2 klub reklamı dayandırsa, onların fəaliyyəti tamamilə iflic olacaq”.

(davamı olacaq)

FƏRİD

Əlaqəli xəbərlər:

Reklam

Premyer-liqa2024-05-04 21:21

“Neftçi” “Qarabağ”a böyük hesabla uduzdu

Ölkə futbolu2024-05-03 15:05

“Neftçi”nin transfer etmək istədiyi futbolçu Danimarkada həbsdə olub – cinsi təcavüzə görə

Digər idman növləri2024-05-03 13:25

Tanınmış idmançılarla – öncə master-klas, sonra birgə məşq

Ölkə futbolu2024-05-03 14:00

“Neftçi”nin riskli seçimi: lazımsız legionerlə 4 illik müqavilə bağlayırlar

Futbolinfo.az

İdman mətbuatı bu gün – I yazı

Reklam

“Şeffild Yunayted” son 100 ildə 100 qol buraxan ilk komanda oldu

“Turan Tovuz” “Zirə”yə, “Araz-Naxçıvan” “Sabah”a qarşı

Daha bir ulduz tennisçi Roma turnirində olmayacaq

Mayamidə Ferstappen sprintin qalibi oldu

Avroliqa iştirakçıları səsvermə ilə seçiləcək

“Sumqayıt”a son dəqiqə şoku, “Neftçi” üçün 5 ballıq zəlzələ

“Real” 36-cı çempionluğunu rəsmiləşdirdi

“Monako”dan darmadağın

“İnter”i məğlub edən tapıldı

“Ştutqart” “Bayern”ı məğlub yola saldı

Azərbaycan cüdoçularından Göygol Avropa Kubokunun ilk günündə 10 medal

Liderlərdən darmadağın

Şahruddinin komandasından səfər qələbəsi

“Neftçi”yə qarşı hamı istəkli oynayır” – Qurban Qurbanov

“Səhvlərimiz kifayət qədər çox idi” – Bojoviç

“Qarabağ” Bəhlulla yeni müqavilə bağladı

“Qarabağ”dan “Neftçi”yə 5 cavabsız qol – VİDEO

“Neftçi” “Qarabağ”a böyük hesabla uduzdu

Rahil Məmmədovun komandası yenə uduzdu

“Kəpəz”lə “Sumqayıt”ın heç-heçəsi – VİDEO

Adil Şükürov: “Vəziyyəti bu həddə “Sumqayıt” tərəfi çatdırdı” – VİDEO

Samir Abasov: “Bu, “Qarabağ”la matçdakı yorğunluqdan irəli gələ bilər” – VİDEO

“Kəpəz”dən “Sumqayıt”la əzmkar heç-heçə

Azərbaycan və Kuba Gimnastika Federasiyaları arasında anlaşma memorandumu imzalanıb

Azərbaycan birinciliyinin qalibi müəyyənləşdi

Azərbaycan şahmatçısı Sloveniyada qızıl medal qazandı

Fərid Qayıbov beynəlxalq yarışlarda uğur qazanan idmançılarla görüşüb

Azərbaycan birinciliyinin mükafatçıları müəyyənləşib

Yunanov bu gün mükafat alacaq

Bakıdakı Dünya Kubokunda növbəti mükafatçılar müəyyənləşib

Millimizin bolqarlarla heç-heçəsi – VİDEO

“Səbail” “Sumqayıt”a belə məğlub oldu – VİDEO

“Qəbələ” “Sabah”a belə qalib gəldi – VİDEO

“Kəpəz” “Sabah”a belə uduzdu – VİDEO

“Qəbələ” “Zirə”yə belə uduzdu – VİDEO

Qəbələdə 5 qol – VİDEO

“Səbail” “Neftçi”yə belə məğlub oldu – VİDEO

“Turan Tovuz”la “Qarabağ”ın məhsuldar heç-heçəsi – VİDEO

Ayxan Abbasov: “VAR-da olanlar başqa oyuna baxırdılar” – VİDEO

Qurban Qurbanov: “Oyunumuzdan razı qalmadım” – VİDEO

“Qarabağ”dan “Neftçi” üzərində inamlı qələbə – VİDEO

“Qəbələ” “Səbail”ə belə uduzdu – VİDEO

“Mütləq çempion olmaq kimi məqsədimiz yoxdur” – Rəşad Sadıqov

“Araz-Naxçıvan” “Zirə”yə belə qalib gəldi – VİDEO

“Kəpəz” “Qəbələ”yə belə uduzdu – VİDEO

Azər Məmmədov: “Çempionatın sonuna qədər…” – VİDEO

Elmar Baxşıyev: “Qələbə təsadüfi də ola bilər” – VİDEO

Gəncə azarkeşlərindən Tərlan Əhmədov səsləri – VİDEO

“Səbail”lə “Sabah”dan məhsuldar heç-heçə – VİDEO

“Turan Tovuz” “Neftçi”yə belə uduzdu – VİDEO

“Qəbələ” “Qarabağ”a belə uduzdu – VİDEO

“Səbail” “Araz-Naxçıvan”a belə qalib gəldi – VİDEO

“Sabah”la “Kəpəz”dən məhsuldar heç-heçə – VİDEO

“Zirə”nin “Neftçi” ilə heç-heçəsi – VİDEO

Turun açılış matçında heç-heçə – VİDEO

Millimiz Niderlandı belə darmadağın etdi – VİDEO

“Qarabağ” “Sabah”ı belə məğlub etdi – VİDEO

“Qəbələ”nin “Turan Tovuz”la heç-heçəsi – VİDEO

“Səbail”dən darmadağın – VİDEO

Azər Məmmədov: “Oyunumuz alınmadı” – VİDEO

Facebook

Gündəm