Layihə

İdman mətbuatı bu gün – II yazı

(əvvəli bu linkdə)

Dövlət səviyyəsində mətbu…

Saat: 14:15 Tarix: 03/07/2018

tərəfindən paylaşıldı

Dövlət səviyyəsində mətbuata qayğı göstərildiyi, KİVDF vasitəsi ilə maliyyə dəstəyi verildiyi bir vaxtda əsasən elektron KİV-dən ibarət olan idman jurnalistikası bərbad durumdadı. Saytların 90 faizi 2-3 işçidən artıq kollektiv saxlaya bilmir, redaksiyalar bağlanıb. Belə miskin durumda bu sahənin inkişafı mümkün deyil. Qarşıdan isə məsul yarışlar – Avropa Liqasının finalı, Bakıda keçiriləcək AVRO-2020-nin qrup oyunları gəlir.

Bu yarışları həm də ona görə qəbul edirik ki, ölkəmizin tanınmasında, təbliğatında rol oynasın. Bəs, bu təbliğatı kim aparacaq? Məlumatı olanlar bilir ki, redaksiya şəraitində yetişməyən, müxtəlif kurslara, seminarlara qatılmayan, təcrübəlilərin, peşəkarların yanında məktəb keçməyən gənclər sosial mətbuatda status yazan sıradan vətəndaşlardan fərqli deyil. İşi həm də maarifləndirmək olan mətbuatı belə təcrübəsiz gənclərin ümidinə qoymaq olmaz. AFFA-ya, klublara mətbuat nümayəndələrinin savadsız insanlardan ibarət olması sərf edir – belələrini aldatmaq daha asandı. Elə ona görə də güclü mətbuat heç kimə sərf etmir.

Hamı qazancını əməyi sayəsində əldə edir. Mətbuatın isə belə şansı yoxdu. İşləməli və maliyyəsiz qalmalısan, maliyyə olmadıqda isə davam etmək, yaşamaq mümkün deyil. Qazanc gətirəcək azad reklam bazarı yoxdursa, yazı yazmaq, araşdırma aparmaq, təhlillə məşğul olmaq, xəbər istehsal etmək sizif əməyidi. Faydasız, mənasız əməklə yalnız dilənçi kimi yaşamaq mümkündü. Bizim AFFA-dakı, klubdakı “dostlar”ımıza da dilənçilər lazımdı. Onları ələ almaq, istifadə etmək, asılı salmaq üçün.

Əyilənlər bir müddət çörəkpuluna dolanıb, sonradan sıradan çıxarılır, mətin dayananlar isə ehtiyacla sınağa çəkilir, bezdirilir, küsdürülür və kənara atılır. Manevr edərək dayanan, minimumla maksimuma çalışan həmkarlarımız da yalnız bugününü düşünmək məcburiyyətindədi, onlar jurnalistikanın inkişafı naminə heç nə edə, davamçılar yetişdirə, sağlam təbliqat qura bilmir.

Vəziyyətdən çıxış üçün müxtəlif yollar var. Əvvəla, dövlət qağyısı əvvəl-axır elektron KİV-də də özünü göstərməlidi. Qəzet jurnalistikasını zorla yaşatmağa çalışmaqdansa, texnoloji yeniliklərlə barışmalı, daha sürətli, daha diqqətçəkən, daha əhatəli internet mediaya diqqət artırılmalıdı. Amma bu, AFFA-nın baş katibi Elxan Məmmədovun yalançı qayğısı kimi olmamalıdı. O vaxt elektron KİV-ə dəstək adı ilə idman mətbuatını bir araya toplayan Məmmədov sonradan bütün jurnalistləri özündən asılı salmaq üçün formatı dəyişdi, perspektivli layihəni uğursuz puldağıtma makinasına çevirdi.

Bu, uzun prosesdi. Mətbuat Şurası ayılana kimi AFFA, klublar müəyyən işlər görməlidi. Bunu minnət üçün yox, həm də öz təbliğatlarını qurmaq, top oyununa azarkeşlərin, ictimaiyyətin diqqətini çəkmək üçün etməlidilər. Axı futbola neft pullarından müəyyən miqdar ayrılıb və o, bütün təbəqələrə bölüşdürməlidi. Televizorun işləməsi üçün elektrik enerjisinə pul sərf edilir, lakin heç kim ona antenna da qoşmağı lazım bilmir. Həmin antenna isə mətbuatdı – futbolun özü qədər vacib sahə.

Həmkarımız Elçin Cəlilovun fikrincə, redaksiya olmadan ciddi KİV olmaq mümkün deyil: “Nә zaman ki bizim saytın ofisi var idi, "xam material" götürüb, istәdiyimiz kimi formalaşdıra bilirdik. Vә bu gün aparıcı telekanallarda bizim redaksiyada ilk addımlarını atanlar çalışır. Bizimçün şәrait olmalıdır ki, peşәkar fәaliyyәtimiz daha çox faydalı olsun”.

Ceyhun Əliyev (sport24.az) eyni fikirdədi: “Həqiqətən baş redaktorlar görmüş, redaksiyada bu çətin peşənin sirlərini öyrənmiş jurnalist üçün bu gün səhər tezdən evini tərk edərək iş yerinə yollanması həlledici rol oynamayacaq. Faydalı iş əmsalı uzağı 5-10 faiz azalacaq. Ancaq biz həyatı tutub durmayacağıq. Yerimizə yeni nəsil hazırlamağa borcluyuq. Gənc nəsli yetişdirmək üçünsə mütləq və mütləq redaksiya olmalıdı! Detallı şəkildə bu zərurəti açmaq çox yer tutar. Ancaq çiynimizdəki təcrübəyə əsasən deyə bilərəm ki, redaksiyasız yeni nəsil yetişdirmək mümkün deyil!”

Ceyhun Rzayev də ofissiz jurnalistikanın inkişaf etmədiyi fikri ilə razıdı: “İnkişaf etsə də, proses ləng gedər. Əfsuslar olsun, bu gün idman saytlarının əksəriyyəti iqtisadi çətinliyə görə redaksiya kirayələyə bilmir”.

Bəs, vəziyyətdən çıxmaq üçün eletron KİV-lə bağlı tənzimləyə ehtiyac varmı? Aydın Bağrovun fikrincə, mütləq olmalıdı: “Buna birmənalı olaraq ehtiyac var. Amma bunu kim edəcək və hansı formada? Bununla əlaqədar təşəbbüslər ictimai-siyasi saytlarla da bağlı tez-tez səslənir. Hələlik yekdil bir fikrə gəlinməyib. Konkret idman mediasına gəlincə, indiki halda əməkdaşlıq birinci növbədə hansısa saytın hədə-qorxusu ilə deyil, onların ictimai mövqeyi tənzimlənməlidi”.

Ceyhun Əliyevin konkret təklifi var: “Attestasiya Komitəsi (AK) yaradılmalı və yalnız bu qurumun verdiyi sertifikat nəticəsində elektron KİV fəaliyyət göstərmək hüququ əldə etməlidi. Eyni zamanda, sertifikatlar fərqləndirilməli, KİV-lər təsnifatlara bölünməlidi. Bunun qanuni forma alması üçün Milli Məclisdə (MM) qərar qəbul edilməlidi. Lakin sözügedən sertifikatları verəcək AK üzvləri həqiqətən də müəyyən edilmiş sahənin insanları olmalıdı. Məsələn, ömrünü mədəniyyət sahəsinə həsr etmiş lap ən güclü qələm sahibinin idman mediasını dəyərləndirməsini qeyri-məqbul hesab edirəm. Ancaq elektron KİV qarşısına sərt şərt qoyulursa, bunun maddi tərəfləri də qarşılanmalıdı. Çünki sponsorsuz fəaliyyət göstərən elektron KİV-lər (mən yalnız idman sahəsini nəzərdə tuta bilərəm, çünki digərləri barədə ətraflı informasiyam yoxdu) olduqca asılı durumdadı. Söhbət təkcə birbaşa maliyyə ayırmaları ilə də yekunlaşmamalıdı. Bundan əlavə yetrincə budaqlar var ki, həmin tələbatlar da ödənilməlidi. Attestasiya məsələsinə qayıtdıqda, həqiqətən MM-də müzakirəyə çıxarılacaqsa, KİV (müstəqil) təmsilçilərinin iştirakı bu yığıncaqlarda mütləqdi!”

Amal Abuşov elektron KİV-də tənzimləmənin gərəkliliyini lazım bilir və misal göstərir: “Bu yaxınlarda dövlət büdcəsindən 33 qəzetə ciddi miqdarda pul ayrıldı. Kimdi o qəzetləri oxuyan? Siyahıda elə qəzetlər var ki, təkcə redaktorundan ibarədi. Nə əməkdaşı var, nə oxucusu, nə də öz beyin məhsulu. Mən səhərlər işə metroyla gedirəm. Əvvəllər qəzet oxuyanların sayı çox idi. İndi yox dərəcəsindədi. Əvəzində insanlar informasiyanı internetdən, saytlardan alırlar. Deməli, sosial sifarişi eşitmək, elektron KİV-ə diqqət və maliyyə ayırmağın zamanı çatıb. Hətta keçib belə”.

Elçin Cəlilov da bu məsələyə görə narahatdı. Amma o, bunun son çəxəş yolu olduğunu düşünmür: “Elektron KİV-lә bağlı qanunvericilik mexanizmi olmaması da ciddi problemdi. Ancaq әmin deyilәm ki, bu bosluq aradan qaldırılsa, idman mediasının elektron kәsimi movcud maddi problemlәri arxada qoya bilәcәk”.

(davamı olacaq)

FƏRİD

Əlaqəli xəbərlər:

Reklam

Premyer-liqa2024-05-04 21:21

“Neftçi” “Qarabağ”a böyük hesabla uduzdu

Ölkə futbolu2024-05-03 15:05

“Neftçi”nin transfer etmək istədiyi futbolçu Danimarkada həbsdə olub – cinsi təcavüzə görə

Ölkə futbolu2024-05-03 14:00

“Neftçi”nin riskli seçimi: lazımsız legionerlə 4 illik müqavilə bağlayırlar

Digər idman növləri2024-05-03 13:25

Tanınmış idmançılarla – öncə master-klas, sonra birgə məşq

Futbolinfo.az

İdman mətbuatı bu gün – II yazı

Reklam

Daha bir ulduz tennisçi Roma turnirində olmayacaq

Mayamidə Ferstappen sprintin qalibi oldu

Avroliqa iştirakçıları səsvermə ilə seçiləcək

“Sumqayıt”a son dəqiqə şoku, “Neftçi” üçün 5 ballıq zəlzələ

“Real” 36-cı çempionluğunu rəsmiləşdirdi

“Monako”dan darmadağın

“İnter”i məğlub edən tapıldı

“Ştutqart” “Bayern”ı məğlub yola saldı

Azərbaycan cüdoçularından Göygol Avropa Kubokunun ilk günündə 10 medal

Liderlərdən darmadağın

Şahruddinin komandasından səfər qələbəsi

“Neftçi”yə qarşı hamı istəkli oynayır” – Qurban Qurbanov

“Səhvlərimiz kifayət qədər çox idi” – Bojoviç

“Qarabağ” Bəhlulla yeni müqavilə bağladı

“Qarabağ”dan “Neftçi”yə 5 cavabsız qol – VİDEO

“Neftçi” “Qarabağ”a böyük hesabla uduzdu

Rahil Məmmədovun komandası yenə uduzdu

“Kəpəz”lə “Sumqayıt”ın heç-heçəsi – VİDEO

Adil Şükürov: “Vəziyyəti bu həddə “Sumqayıt” tərəfi çatdırdı” – VİDEO

Samir Abasov: “Bu, “Qarabağ”la matçdakı yorğunluqdan irəli gələ bilər” – VİDEO

“Kəpəz”dən “Sumqayıt”la əzmkar heç-heçə

Azərbaycan və Kuba Gimnastika Federasiyaları arasında anlaşma memorandumu imzalanıb

Azərbaycan birinciliyinin qalibi müəyyənləşdi

Azərbaycan şahmatçısı Sloveniyada qızıl medal qazandı

Fərid Qayıbov beynəlxalq yarışlarda uğur qazanan idmançılarla görüşüb

Azərbaycan birinciliyinin mükafatçıları müəyyənləşib

Yunanov bu gün mükafat alacaq

Bakıdakı Dünya Kubokunda növbəti mükafatçılar müəyyənləşib

Millimiz UEFA İnkişaf Turnirində ikinci oyununda da uduzdu

“Bakı Marafonu-2024”ə görə bəzi küçə və prospektlərdə hərəkət tam məhdudlaşdırılacaq

Millimizin bolqarlarla heç-heçəsi – VİDEO

“Səbail” “Sumqayıt”a belə məğlub oldu – VİDEO

“Qəbələ” “Sabah”a belə qalib gəldi – VİDEO

“Kəpəz” “Sabah”a belə uduzdu – VİDEO

“Qəbələ” “Zirə”yə belə uduzdu – VİDEO

Qəbələdə 5 qol – VİDEO

“Səbail” “Neftçi”yə belə məğlub oldu – VİDEO

“Turan Tovuz”la “Qarabağ”ın məhsuldar heç-heçəsi – VİDEO

Ayxan Abbasov: “VAR-da olanlar başqa oyuna baxırdılar” – VİDEO

Qurban Qurbanov: “Oyunumuzdan razı qalmadım” – VİDEO

“Qarabağ”dan “Neftçi” üzərində inamlı qələbə – VİDEO

“Qəbələ” “Səbail”ə belə uduzdu – VİDEO

“Mütləq çempion olmaq kimi məqsədimiz yoxdur” – Rəşad Sadıqov

“Araz-Naxçıvan” “Zirə”yə belə qalib gəldi – VİDEO

“Kəpəz” “Qəbələ”yə belə uduzdu – VİDEO

Azər Məmmədov: “Çempionatın sonuna qədər…” – VİDEO

Elmar Baxşıyev: “Qələbə təsadüfi də ola bilər” – VİDEO

Gəncə azarkeşlərindən Tərlan Əhmədov səsləri – VİDEO

“Səbail”lə “Sabah”dan məhsuldar heç-heçə – VİDEO

“Turan Tovuz” “Neftçi”yə belə uduzdu – VİDEO

“Qəbələ” “Qarabağ”a belə uduzdu – VİDEO

“Səbail” “Araz-Naxçıvan”a belə qalib gəldi – VİDEO

“Sabah”la “Kəpəz”dən məhsuldar heç-heçə – VİDEO

“Zirə”nin “Neftçi” ilə heç-heçəsi – VİDEO

Turun açılış matçında heç-heçə – VİDEO

Millimiz Niderlandı belə darmadağın etdi – VİDEO

“Qarabağ” “Sabah”ı belə məğlub etdi – VİDEO

“Qəbələ”nin “Turan Tovuz”la heç-heçəsi – VİDEO

“Səbail”dən darmadağın – VİDEO

Azər Məmmədov: “Oyunumuz alınmadı” – VİDEO

Facebook

Gündəm