Molla(ya)yiyə qalmış cüdo: kiçik turnirlərlə DÇ arasındakı fərqin səbəbləri

Azərbaycan idmanı tarix boyu fərdi növlərdəki uğurları ilə öyünüb. Bu mənada güləş və cüdo xüsusi seçilib. İstər Avropa və dünya çempionatları, istərsə də olimpiadalarda əsas medal ümidlərimiz məhz güləşçilərlə cüdoçular olub.

İki il əvvəl əksər federasiyalarda rəhbər dəyişikliyi edildi ki, bu, cüdodan da yan keçmədi. Rövnəq Abdullayevin yerinə prezident postuna təyin edilən Rəşad Nəbiyev cüdonun inkişafı üçün böyük layihələr həyata keçiriləcəyinə, daha güclü cüdoçuların yetişəcəyinə əmin danışdı.

İlk iş olaraq ötən ilin fevralında baş məşqçi postuna Riçard Trautman gətirildi. Almaniyalının təyinatı federasiyanın birinci ciddi dəyişikliyi oldu. Təbii ki, bunun milliyə müsbət təsirini gözləmək yersiz olardı. Dünyanın bir çox ölkəsinin Azərbaycan cüdosunun uğurlarına həsəd apardığı bir vaxtda Almaniyadan gətirilən məşqçi yığmaya nə verə bilərdi? Maksimum Böyük Dəbilqə turnirlərində, Açıq Avropa birinciliklərində və Avropa Kuboklarında qazanılan medallar… Bunu isə idmançılarımız Trautmandan əvvəl də bacarırdılar.

Qətərin paytaxtı Dohada keçirilən son dünya çempionatında Azərbaycan yığmasının fiaskoya uğrayacağını aşağı-yuxarı təxmin etmək olardı. Çünki buna qədərki yarışlar uğursuzluğun xəbərçisi idi.

Elə ötənilki dünya çempionatı da builkindən çox fərqlənmədi. Özbəkistandakı mundialda Hidayət Heydərov və Zelim Kotsoyevin qazandığı bürünc medal millimiz üçün təsəllidən başqa bir şey deyildi. Təsadüfi deyil ki, yığmamız komanda hesabında 17-ci yeri tutmuşdu. 2023-cü ildə baş tutan Böyük Dəbilqələrə nəzər yetirsək, Zelim Kotsoyevin ən uğurlu cüdoçu olduğunu görərik. 25 yaşlı idmançı aktivinə həm qızıl, həm də bürünc medal yazdırmağı bacarmışdı.

Nəhayət, Qətərdəki dünya çempionatına yollanan 13 nəfərlik heyətdən təkcə o, Bakıya böyük olmasa da, uğurla dönə bildi. Rusiya əsilli idmançı bir il əvvəl olduğu kimi, yenə mundialın üçüncüsü oldu. Balabəy Ağayev, Turan Bayramov, Orxan Səfərov, Hidayət Heydərov, Səid Mollayi, Məmmədəli Mehdiyev, Murad Fətiyev, Uşanqi Kokauri, Leyla Əliyeva, Könül Əliyeva, Gültac Məmmədəliyeva və Aydan Əliyeva isə əli ətəyindən uzun Vətənə qayıtdılar.

Azərbaycan Cüdo Federasiyasının baş katibi Rəşad Rəsullu da bu nəticənin fiasko olduğunu etiraf etdi. Ancaq qurum rəsmisi nə özlərində, nə də məşqçi heyətində günah gördü. Rəsullu “Kotsoyevin finalını əlindən aldılar”, “Hidayət Heydərov zədə səbəbindən sona qədər irəliləyə bilmədi”, – kimi bəhanələrlə hədəf yayındırmağa çalışdı. Əlbəttə ki, bunlar uğursuzluğu ört-basdır etmək cəhdindən başqa bir şey deyil.

Rəsullu hətta Kəramət Hüseynovun sözə baxmadığını, nizam-intizama əməl etmədiyini bildirdi. Elmar Qasımov problemi yenicə bitmişdi ki, federasiya bu dəfə də vitse-prezident Elnur Məmmədlinin bacısı oğlunun dəcəlliklərinə “ilişib”. Sadəcə, bu problemin məhz mundialdakı uğursuzluq dönəmində qabardılmasının altında da gündəmi dəyişmək cəhdi dayanır.

Nədənsə, Səid Mollayinin milliləşdirildikdən sonrakı nəticələrini yada salan yoxdur. Mollayi Monqolustan yığmasının heyətində olimpiada ikincisi, İran millisində isə dünya çempionu olmaqla adından çox söz etdirdi. Ancaq artıq nə Monqolustana, nə də İrana lazım olacaq səviyyədə idi. Azərbaycan Cüdo Federasiyası da ona 30 yaşında qucaq açdı. Halbuki millidə karyerası heç də ondan zəif olmayan Rüstəm Orucov var idi. Mollayinin gəlişi ondan cəmi 3 ay böyük olan Orucovun mənəvi “sınması”na yol açdı. Nəticədə dünya çempionumuz artıq karyerasını bitirmək mərhələsinə gəlib çıxıb.

Yığmamız Avropa Kuboku, Böyük Dəbilqə kimi turnirlərdə yenə gözoxşayan nəticələrlə Qətərdəki fiaskonu unutduracaq. Necə ki, mundialdan sonrakı ilk yarışda komanda artıq bunu bacardı. Bosniya və Herseqovinadakı Avropa Kubokunda yığmamız ümumi hesabda 2-ci, kişilər arasında isə 1-ci yeri tutdu. Rusiya və Belarus cüdoçularının yoxluğunun da bu uğurlara təkan verdiyini unutmayaq.

Riçard Trautman və komandasının bərbad idarəçiliyi də bunun sayəsində ort-basdır ediləcək. Ta ki, növbəti dünya çempionatına qədər. Molla(ya)yiyə qalmış cüdoda indiki vəziyyət keçmiş rəhbərliyi daha çox xatırladır.

ABBAS