Ölkə futbolu
İkibaşlı müqavilələr: vergidən yayınıb klubun toruna düşürlər
Ölkə futbolu olmayan iqtisadiyyatımızın bir qoludu. Neftin qi…
Ölkə futbolu olmayan iqtisadiyyatımızın bir qoludu. Neftin qiymətinin ucuzlaşması ölkəni iflic vəziyyətinə gətirməklə, qeyri-neft sektorunun heç bir sahəsinin bu məmləkətdə inkişaf etməməsini bir göz qırpımında ortaya qoydu.
Əlbəttə ki, dünyanın bizə aidiyyatı yoxdu və kainatdan fərqli olaraq, Azərbaycan klublarının saldosu mənfidi. Nə bilet satışı var, nə teleyayım gəliri (CBC-nin 700 minlik söhbətinin klublara heç bir dəxli yoxdu!), nə atributika satışı, nə də reklam müqavilələri.
Bəs, günü-gündən qara gələn günlərdə futbolçuların vəziyyətləri necədi? Sən demə, hüquqi müstəvidə onların hüquqları yoxdu.
Topaz Premyer Liqasının əksər klubları (bəzi istisnalar var və bu cür klubları üzə çıxarıb, digərlərini də bu yolu tutmağa məcbur edəcəyik – müəl.) futbolçularla 2 növ müqavilə imzalayır: biri notariusdan keçirilir, digərinə isə əksər hallarda heç möhür də vurulmur. Notarial qaydada qeydiyyatdan keçən müqavilədə göstərilən məbləğ həqiqətdən 10, 15, bəzi hallarda 20 dəfə aşağı olur. Bunu yerlilərlə də edirlər, legionerlərlə də. Öz aralarında isə centlmen razılığı olur ki, maaş möhürsüz müqaviləyə uyğun veriləcək.
“Xəzər Lənkəran” kimi futbolçuları aldadanlar legionerlərlə problem yaşasalar da, yerlilərin səsi çıxmır. Çünki əcnəbilərin FİFA-ya şikayət etmək hüquqları olduğu halda yerli oyunçular bu məsələylə bağlı ilk növbədə ancaq AFFA-ya üz tuta bilərlər.
Ortaya sual çıxır ki, futbolçularımız nəyə görə ikibaşlı müqaviləyə imza atırlar? Səbəb üzdədi: nə kluba, nə də futbolçuya əsl məbləği göstərmək sərf eləmir. Çünki belədə, gəlir vergisi ödəməli olursan. Ancaq nəzərə alsaq ki, Azərbaycan klublarının nəinki günümüzdə, futbola baxış bucağı dəyişməsə, kainat nə qədər olacaqsa, heç vaxt gəlirləri olmayacaq, bu vəsaitin oyunçu tərəfdən ödəniləcəyi aydın olur. Şərti olaraq, mövsüm ərzində 300 min alan futbolçu bunun 54 minini gəlir vergisi kimi ödəməlidi. Nəfs axmaq dostdu. Bax, bu vergini ödəməmək üçün oyunçular klubun tələsinə düşür.
Ancaq məsələnin digər tərəfi də var. Necə olur ki, FİFA möhürsüz müqavilələri gördükdə futbolçuya haqq qazandırır, AFFA isə klublara? Bu suala aydınlıq gətirmək üçün AFFA-nın hüquqşünası Rəmiş Malıyevə müraciət etdik. Həmsöhbətimiz “pərdəni maksimum dərəcədə qaldırmağa” cəhd etdi: “İkibaşlı müqavilələrin olması heç kimə sirr deyil. Ancaq buna baxmayaraq, son mövsümədək klub-futbolçu qarşıdurması demək olar ki, yaşanmayıb. Ancaq cari mövsümdə ölkədəki maliyyə vəziyyətinin bir qədər korlanması, müəyyən problemləri ortaya çıxarıb. Bəli, FİFA bu cür mübahisəli vəziyyətlər yarananda klubun deyil, futbolçunun haqlı olduğunu bildirir. Diqqətinizə iki məqamı çatdırım. Cəzalandırdığı klubun aqibəti FİFA-nın vecinə də deyil. Onlar qərarı verirlər, yerinə yetirilməsə, sanksiya tətbiq edirlər. Biz isə məsələyə daha həssas yanaşmalıyıq. Ölkədə onsuz da klublarımızın sayı məhduddu. Maksimum dərəcədə kompromis yollar axtarıb tapmağa çalışmalıyıq”.
Malıyevin üstüörtülü toxunduğu məqam bundan ibarətdi ki, klubların fırıldağa əl atdıqlarını bilsələr də, heç bir gəlir gətirməyən bu sahəyə pul yatıran şəxsləri incitmək istəmirlər. Çünki hansısa klub fəaliyyətini dayandırsa, onun əvəzinə yenisini tapmaq olduqca müşkül məsələdi. Ancaq onda ortaya belə bir məqam çıxır: 300 minlik “qara” müqaviləyə məhəl qoymayan klub “ağ” anlaşmadakı illik 20 mini verib, futbolçularına “xoş getdin” deyə bilər. Hüquqşünas bu fikirlə razılaşmadı: “Yox, yox, biz də “qara” müqaviləni tanımağa hazırıq. Ancaq gəlin görək bundan sonra hadisələr hansı məcrada davam edəcək? Klubun imkanı olsaydı, məsələnin şişirdilməsinə şərait yaratmazdı. Maksimum gücümüz futbolçunun haqlı olduğunu təsdiqləməkdi. Bəs sonra? Pul yoxdusa, futbolçuya çatacaq məbləğ hardan veriləcək? Əlbəttə, borc ödənilmədiyi təqdirdə məsələni kökündən kəsmək olar: kluba qarşı sanksiya tətbiq etməklə. Deyək ki, bütün mövcud klublarımıza qarşı sanksiya tətbiq etdik və hamısı ləğv olundu. Onda problemlərin hüquqi müstəvidə həlli üçün nə biz lazım olacağıq, nə də futbol həyatını işıqlandırmaq üçün siz – jurnalistlər”.
Buna baxmayaraq, sonda məmur vəziyyətin şəffaflaşması üçün ilk növbədə futbolçuların daha tələbkar olmalarını istədi: “Cari mövsüm bir dəfə də olsun bizə yazılı şikayət gəlməyib. Hansısa futbolçu şifahi şikayət edir. Biz məsələni araşdıranadək özləri klubla ortaq məxrəcə gəlib, halallaşırlar”.
Ölkə futbolu, olmayan iqtisadiyyatımızın bir qoludu. Neftin qiymətinin ucuzlaşması ölkəni iflic vəziyyətinə gətirməklə, qeyri-neft sektorunun heç bir sahəsinin bu məmləkətdə inkişaf etməməsini bir göz qırpımında ortaya qoydu. Əlbəttə ki, dünyanın bizə aidiyyatı yoxdu və kainatdan fərqli olaraq, Azərbaycan klublarının saldosu mənfidi. Özü də elə-belə mənfi yox… imzaladıqları ikibaşlı müqavilələr kimi.
CEYHUN ƏLİYEV
- Ölkə futbolu2024-04-22 08:00
İddialıların “autsayder ovu”
- Ölkə futbolu2024-04-21 11:50
Rəfiyev “Sabah” üçün plan qurub: rəqibinin rəqibini stimullaşdırır
- Ölkə futbolu2024-04-21 10:19
Yeni AFFA rəhbərliyi də əcnəbilərə üz tutdu: hər şey xorvatlara tapşırılacaq
- Ölkə futbolu2024-04-22 08:34
Musa “Yurqorden” dəftərini bağladı?