İdman uğurlarımızda qadın izi

Azərbaycan idmanı haqqında danışdıqda onu iki hissəyə ayırmalıyıq. Birincisi sovet dövründə olan idmanımız, digəri isə müstəqillik dönəmində. Bu ikisi arasında müqayisə apardıqda onlardan hansının daha güclü olduğunu araşdırmaq düzgün olmaz. Çünki müstəqillik dönəmi ilə əvvəlki arasında şərait və imkanlar eyni olmayıb.

Bu iki dönəmi bir-birindən fərqləndirən başlıca amil müstəqillik zamanı idmançıların beynəlxalq yarışlarda iştirakı imkanının xeyli yüksək olmasıdır. Əvvəllər hər hansı azərbaycanlı idmançının mötəbər beynəlxalq yarışlara yollanması bizim üçün böyük uğur hesab edilirdi. Belə idmançıların sayı az olduğuna görə respublikamızda onları hər kəs tanıyırdı. Bu, indiki dövrlə fərqli məqamdır. Ancaq bənzər məqamlar da var. Onlardan da başlıcası uğur qazanan təmsilçilərimizin cinsi mənsubiyyətidir.

Qadınlar hər zaman Azərbaycan idmanını yüksəklərə ucaldan olublar. Bu mənada həm sovet dövrünə , həm də müstəqillik dönəminə nəzər salsaq, onların kişilərdən geri qalmadığını, hətta bəzi hallarda daha üstün olduqlarını görmək mümkündür.

Təsadüfi deyil ki, hər iki dövrdə ilk Olimpiya qızıl medalını da qadınlarımız qazanıb. Keçmiş SSRİ dövründə bunu İnna Rıskal edib. Ondan sonra Rəfiqə Şabanova da Olimpiya Oyunlarının qalibi olub. Müstəqillik dönəmində isə ilk olimpiya qızılını ölkəmizə Zemfira Meftiəddinova qazandırıb.

Göründüyü kimi, idmanın əsas zirvəsi və tərəzisi olan Olimpiya Oyunlarında ilklər qadınlardır. Bu da qadınlarımızın kişilərdən nəinki geri qalmadığını, hətta onları üstələdiyindən xəbər verir. Fikrimizin düzgünlüyünü daha güclü sübut etmək üçün İnna Rıskalın digər bir nailiyyətini vurğulamalıyıq. Buvaxta qədər Azərbaycan idmanı tarixində yeganə ikiqat olimpiya çempionu məhz əfsanəvi voleybolçumuzdur.

Rıskal təkcə Azərbaycan idman tarixinin deyil, həmçinin SSRİ voleybol tarixinin ən güclülərindən sayılır. 4 Olimpiya Oyunlarında iştirak edən Rıskal 2 dəfə qızıl, 2 dəfə də gümüş medal qazanıb. Məhz bu nailiyyətlərinə görə o, “Qırmızı əmək bayrağı” ordeni ilə təltif edilib.

Müstəqillik dövrünün ilk illərində xalqımızın, bütün idman ictimaiyyətinin ölkəmizin bayrağının Olimpiya Oyunlarında medalların təqdimetmə mərasimində dalğalanmasını görmək arzusu bugünkü ilə müqayisədə daha güclü idi. Bunun da səbəbi ilk illərdə belə qələbələrin əlçatmazlığı, çətinliyi və fövqəladə bir şey olması hissi idi. Məhz buna görə bu gün olimpiya çempionları dedikdə kimsə yaddan çıxsa da, Zemfira Meftiəddinova daim yadda olur. Stend atıcılığında çempionumuz tarixə düşmək üçün əlində olan fürsətdən yararlanmağın nümunəsini göstərdi. Nəzərə almaq lazımdır ki, onun qızıl medal alacağını gözləyənlərin sayı da az idi. Hamı qızıl medalı Namiq Abdullayevdən gözlədiyi halda Zemfira onu qabaqlayaraq tarixə adını birinci yazdırdı.

Qadın idmançılarımızın gücü və daim uğur qazanması təkcə Olimpiya Oyunları ilə bağlı deyil. Həm dünya çempionatları, həm qitə birincilikləri , həm də İslam və Avropa oyunlarında qadınlarımız kişilərdən geri qalmayıblar. Buna əyani sübut kimi son Avropa Oyunlarını qeyd edə bilərik. Polşada qazanılan qızıllardan birinin müəllifi karateçimiz İrina Zaretskadır.

Azərbaycan qadınlarının idmandakı uğurlarından danışarkən bir şeyi də qeyd etmək mütləqdir. Bugünə qədər heç bir komanda növündə ölkəmiz dünya çempionatlarında təmsil edilməyib. Bu işi bacaran yalnız voleybolçularımız olub. Avropa çempionatlarında daim iştirak edən millimizin dünya çempionatında çıxışı ölkə idmanımız üçün unikal haldır.

Qadın voleybol klublarımızın titullarını da yaddan çıxartmamalıyıq. Məhz onların sayəsində bu gün Azərbaycanın adını voleybol üzrə müxtəlif Avropa kuboklarının məlumat vərəqəsində görmək mümkündür.

İLQAR AĞAYEV

Yazı Azərbaycan Respublikasının Medianın İnkişafı Agentliyinin maliyyə dəstəyi ilə hazırlanıb.

Sahə: Uşaq və gənclərin fiziki və mənəvi inkişafında idmanın rolu